Gdy dojdzie do urazu głowy (lekkiego bądź ciężkiego) bardzo ważną rolę odgrywa jak najszybsze przetransportowanie poszkodowanego do szpitala i podjęcie walki ze skutkami urazu pierwotnego.
Kluczową rolę odgrywa niedopuszczenie do wtórnego uszkodzenia mózgu (wtórnych zmian patologicznych).
Wśród jak najszybciej podejmowanych działań, wymieniamy:
- ocenę stanu osoby chorej gdzie bardzo ważną rolę ogrywa utrzymanie odpowiedniego krążenie pacjenta oraz jego oddechu (prawidłowa wentylacja). Jeśli chory jest przytomny konieczne jest zebranie od niego bardzo dokładnego wywiadu, zbadanie (w celu wykluczenia urazów towarzyszących), obserwacja oraz zlecenie dodatkowych badań. W przypadku gdy pacjent jest nieprzytomny bardzo ważną rolę odgrywa zebranie wywiadu od osoby najbliższej dla pacjenta oraz lekarza pogotowia ratunkowego. Konieczna jest obserwacja pacjenta, obserwowanie czy występują wymioty, nudności, zawroty głowy oraz drgawki,
- ocena stanu przytomności chorego za pomocą skali śpiączki Glasgow (Glasgow Coma Scale (GCS)). Pozwala ona ocenić stan chorego na podstawie trzech kryteriów: reakcji otwierania i zamykania oczu, reakcji motorycznych oraz komunikacji słownej,
- badanie neurologiczne jest kolejnym bardzo ważnym etapem, na którym sprawdza się bardzo dokładnie stan głowy (rany powłok, krwiaki, nierówności, wgniecenia, wgłobienia kości i inne). W przypadku osób, których badanie nie odbiega od normy, pamiętają przebieg wypadku i nie stracili przytomności możliwe jest opuszczenie szpitala przy zapewnieniu, iż mają oni tam opiekę. W sytuacji gdy pacjent stracił przytomność (nawet na niewielką chwilę), nie pamięta zajścia i towarzyszą mu inne objawy konieczne jest wykonanie CT głowy i pozostanie w szpitalu na obserwacji,
-
tomografia komputerowa w szybki i bezbolesny sposób wskaże na obecność krwiaków, stłuczeń, obrzęku mózgu, przemieszczeń, złamań, wgłobień kości itp.
fot. pantherstock
Osoby chore, które wymagają natychmiastowej interwencji powinny zostać skonsultowane z neurochirurgiem i przewiezione na oddział neurochirurgiczny. Mowa tutaj o pacjentach m.in. z urazami penetrującymi, złamaniami otwartymi itp.
W przypadku pacjentów w ciężkim stanie ale niewymagających zabiegu operacyjnego konieczna jest obserwacja na oddziale intensywnej opieki medycznej. Pacjenci z umiarkowanymi urazami pozostają na sali intensywnego nadzoru.
W przypadku pacjentów z urazem głowy, którzy są hospitalizowani konieczne jest zapewnienie prawidłowego stężenia elektrolitów we krwi, odpowiednie ułożenie, zapobieganie zakażeniom, zapaleniu płuc, zakrzepicy żylnej, odpowiednie odżywianie a także rehabilitacja (początkowo bierna z czasem czynna). Pielęgnacja pacjenta, dbanie o jego higienę osobistą, stan skóry, zębów, włosów odgrywa także bardzo ważną rolę. Należy pamiętać o natłuszczaniu skóry, oklepywaniu, przebieraniu i myciu.
Bibliografia:
- „Neurologia kliniczna” R. Mazur, Via Medica, Gdańsk 2007, wyd. 3.
- „Neurologia” W. Kozubski, P.P. Liberski, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011, wyd. 1.
- „Choroby układu nerwowego” pod redakcją W. Kozubskiego i P.P. Liberskiego, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.