Ponadto powyższym warunkom towarzyszą co najmniej 4 z wymienionych poniżej objawów :

1. upośledzenie pamięci i świeżych wydarzeń na podstawie samooceny

2. nieżyt zapalny gardła

3. tkliwe węzły chłonne szyjne lub pachowe

4. bóle mięśni

5. bóle wielostawowe bez obrzęku lub odczynu zapalnego

6. bóle głowy przedtem nie wystepujące

7. sen bez uczucia wyspania się

8. poczucie nieprzemijającego zmęczenia dłużej niż 1 dobę po wysiłku.

Rozpoznanie CFS jest trudne i polega na wykluczeniu na podstawie wywiadu, badania fizykalnego i badań dodatkowych następujących grup schorzeń:

1. chorób nowotworowych lub autoimmunologicznych

2. miejscowych infekcji (np.ropień)

3. przewlekłych lub podostrych schorzeń bakteryjnych (np.borelioza czy gruźlica)

4. chorób związanych z zakażeniem HIV

5. przewlekłych chorób zapalnych (np.sarkoidoza, przewlekłe zapalenie wątroby)

6. chorób nerwowo-mięśniowych (np. SM, miastenia)

7. zaburzeń endokrynologicznych (np.choroba Cushinga, niedoczynność tarczycy, cukrzyca)

8. przewlekłych chorób psychicznych (przyjęto nie zaliczać CFS do zaburzeń psychicznych, ale ze względu na podobieństwo zwłaszcza do depresji jest on przedmiotem zainteresowania lekarzy psychiatrów)

9. objawów ubocznych przewlekłego stosowania leków lub narażenia na środki toksyczne.

Leczenie zespołu przewlekłego zmęczenia nie jest ustalone i ze względu na niejasną etiologię schorzenia ma charakter objawowy. Podejmowano próby podawania leków przeciwdepresyjnych, sterydów czy inhibitorów jednej z cytokin prozapalnych. Uzyskiwane rezultaty były mało lub tylko częściowo skuteczne. Podkreśla się rolę podaży witamin i minerałów (kwas foliowy, wit.B12, magnez, cynk, L-karnityna, koenzym Q10) oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych w łagodzeniu objawów CFS. W literaturze podaje się także, że korzystne mogą być niektóre rodzaje ćwiczeń fizycznych i psychoterapii.

BIBLIOGRAFIA:

1. Bernard Sophie „Zespół przewlekłego zmęczenia. Objawy, leczenie, profilaktyka” Wyd. Bauer-Weltbild Media 2006

2. Zbigniew Rudkowski „Choroby zakaźne i pasożytnicze u dzieci” PZWL, Warszawa, 2001

3. Ewa Bałkowiec-Iskra, Maciej Niewada „Zespół przewlekłego zmęczenia - postępy leczenia” Przeg.Lek, 2002,5,7,16-22