Spis treści:

1. Dieta ketogeniczna – na czym polega?
2. Dieta ketogeniczna – co wzbudza kontrowersje?
3. Dieta ketogeniczna – czy jest się czego obawiać?
4. Dieta ketogeniczna pod okiem specjalisty

W ostatnich latach dieta ketogeniczna stała się jedną z najchętniej stosowanych diet. Jej zwolennicy uważają, że wspiera funkcje kognitywne, pomaga w walce z zaburzeniami glikemii i wspiera redukcję masy ciała. Pomimo jej zalet z czasem pojawiły się krytyczne głosy, a coraz więcej osób zaczęło odradzać ten sposób żywienia. Czy dieta ketogeniczna może być zatem niekorzystna dla zdrowia? Skąd bierze się tyle nieprzychylnych opinii? Przyjrzyjmy się temu bliżej!

Dieta ketogeniczna – na czym polega?

Podstawowym założeniem diety ketogenicznej jest ograniczenie spożywania węglowodanów na rzecz tłuszczów. Taka zmiana w sposobie odżywiania ma na celu pobudzenie organizmu do produkcji ciał ketonowych, które zamiast glukozy mają stanowić główne źródło energii dla komórek.

Oto, jak wygląda przykładowy rozkład makroskładników na diecie ketogenicznej:

• tłuszcze – 75%,

• białka – 20%,

• węglowodany – 5%,

Proporcje te mogą się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb osoby stosującej ten sposób odżywiania.

W diecie ketogenicznej źródłami tłuszczu powinny być takie produkty, jak np.:

• jaja,

• masło,

• smalec,

• nasiona,

• awokado,

• oleje roślinne,

• mięso i podroby,

• pełnotłusty nabiał,

• ryby i owoce morza,

• orzechy i masło orzechowe.

Dieta ketogeniczna:główne założenia, fot. panthermedia

Źródłem białka są m.in.:

• jaja,

• tofu,

• nabiał,

• produkty mięsne,

• odżywki białkowe,

• ryby i owoce morza.

Dieta ketogeniczna jest niskowęglowodanowym modelem żywienia, wobec tego można w niej uwzględnić jedynie takie źródła węglowodanów, jak np.:

• nasiona i orzechy oraz wyroby na ich bazie,

• warzywa – zielone warzywa liściaste, brokuły, papryka, kalafior, cukinia, kapusta, rzodkiewka, brukselka, seler naciowy, ogórek, pomidor, cebula, czosnek, rabarbar,

• owoce – truskawki, borówki, maliny, jagody, poziomki, porzeczki, jeżyny, awokado, oliwki, morele, cytryny, grejpfruty, limonki, kokosy.

Dieta ketogeniczna jest jednym z elementów wsparcia leczenia lekoopornej padaczki. Obecnie ten model żywienia zyskuje coraz większą popularność również wśród osób zdrowych. Liczni entuzjaści diety ketogenicznej podkreślają jej pozytywny wpływ na ogólne funkcjonowanie organizmu.

Dieta ketogeniczna – co wzbudza kontrowersje?

Dieta ketogeniczna, ze względu na swoje restrykcje, może być trudna do zbilansowania. Z tego powodu wiele osób uważa ją za jeden z bardziej kontrowersyjnych modeli żywienia, który może nieść za sobą konsekwencje zdrowotne. Oto przykładowe argumenty przemawiające na niekorzyść diety ketogenicznej.

• Stwarza ryzyko niedoboru witamin i składników mineralnych – w diecie tej ogranicza lub całkowicie eliminuje się spożycie pełnoziarnistych produktów zbożowych, roślin strączkowych, a także niektórych warzyw i owoców. Z tego względu pojawia się obawa, że dieta ketogeniczna sprzyja niedoborom witamin z grupy B, witaminy A, witaminy K, magnezu czy potasu.

Dieta ketogeniczna a inne diety, fot. panthermedia

• Dostarcza dużych ilości nasyconych kwasów tłuszczowych – kwasy te obecne są m.in. w smalcu, podrobach, przetworach mięsnych, tłustych mięsach, takich jak np. wieprzowina. Ich nadmiar w diecie sprzyja wystąpieniu np. chorób sercowo-naczyniowych.

• Zawiera zbyt małe ilości błonnika – źródłem błonnika pokarmowego są produkty zbożowe, rośliny strączkowe, kasze, ryż, ciemne makarony, otręby, owoce i warzywa. W diecie ketogenicznej produkty te zwykle nie występują lub są spożywane w ograniczonych ilościach. Niedobór błonnika wiąże się z zaparciami oraz zaburzeniami funkcjonowania mikrobioty jelitowej.

• Jest nieekologiczna – masowa produkcja mięsa generuje duże ilości gazów cieplarnianych, co przekłada się na niekorzystne zmiany klimatu. Niektóre osoby stosujące dietę ketogeniczną bazują na produktach mięsnych, co wielu uważa za nieekologiczne i nieetyczne.

• Jest zbyt monotonna – dieta ketogeniczna wyklucza wiele produktów spożywczych bogatych w węglowodany, które urozmaicają posiłki, wzbogacają smak i dostarczają wielu cennych składników odżywczych. Zamiast tego ten sposób żywienia wymusza jedzenie głównie produktów bogatych w tłuszcze, które stanowią mniejszą część standardowej diety w porównaniu do produktów węglowodanowych. W rezultacie po pewnym czasie dieta ketogeniczna może stać się zbyt powtarzalna.

Dieta ketogeniczna – czy jest się czego obawiać?

Nie ma wątpliwości, że dieta ketogeniczna jest restrykcyjna i wymagająca. Omówione wyżej aspekty mogą zniechęcać do jej stosowania i przedstawiają ją w negatywnym świetle. Jednak każda dieta – czy to ketogeniczna, wegańska, czy śródziemnomorska – może być szkodliwa dla organizmu, jeśli jest źle zbilansowana.

Dieta ketogeniczna: kontrowersje, fot. panthermedia

Wobec tego, aby dieta ketogeniczna była sprzyjająca zdrowiu, należy uwzględniać w niej jak najwięcej prozdrowotnych produktów, bogatych w witaminy, składniki mineralne i antyoksydanty. Są to zwłaszcza dobrej jakości oleje roślinne, orzechy, nasiona, owoce jagodowe czy zalecane warzywa. W diecie tej należy jedynie okazjonalnie spożywać produkty, które wzbudzają największe obawy i mogą być czynnikiem zagrażającym zdrowiu. Są to zwłaszcza przetwory mięsne, smalec czy olej palmowy.

W kwestii ekologii warto pamiętać, że dieta ketogeniczna nie bazuje tylko na mięsie. Jest to oczywiście składnik bogaty w tłuszcze, lecz poza nim istnieje cała gama innych bogatotłuszczowych produktów, takich jak np. nabiał, jajka, ryby czy żywność pochodzenia roślinnego. To właśnie te produkty powinny stanowić bazę diety ketogenicznej, natomiast mięso powinno być w niej dodatkiem.

Dieta ketogeniczna pod okiem specjalisty

Jeśli planujesz wprowadzić dietę ketogeniczną, a obawiasz się, że możesz mieć problemy z jej zbilansowaniem, skonsultuj się z dietetykiem, który opracuje Twoje posiłki w taki sposób, aby były zdrowe, zrównoważone i pożywne. Warto też być pod opieką lekarza, który w razie potrzeby przepisze preparaty witaminowo-mineralne oraz na bieżąco będzie kontrolował Twój stan zdrowia.