Szum w uszach, jest objawem świadczącym najczęściej o schorzeniu w obrębie narządu słuchu, ale nie tylko. Szum w uszach występuje także u ludzi starszych oraz w chorobach uogólnionych. Może mieć różny charakter np.: buczenia, gwizdów lub pulsowania, co poniekąd pomaga diagnozować przyczynę.
Zdarza się, że szum uszny słyszalny jest nawet przez badającego na zewnątrz (wtedy nazwany jest „szumem obiektywnym”). Takie zjawisko może wystąpić gdy w organiźmie (w głowie chorego) powstaje patologia będąca źródłem powstania fal akustycznych. Szumy tego typu mogą dawać zmienione miażdżycowo naczynia krwionośne, mioklonie (skurcze, zrywy mięśniowe) podniebienia. Jest to także objaw guza przyzwojowego.
Z kolei szumy subiektywne to te odczuwane tylko przez osobę, u której występują. Osoby trzecie nie słyszą tych szumów. Przyczyn ich powstawania może być wiele, dlatego poniżej wymienię najważniejsze z nich.
Nieżyt trąbki słuchowej powstaje często przy katarze i infekcjach zatok przynosowych. Trąbka słuchowa to kanał długości 3-4cm łączący jamę bębenkową z górną częścią gardła. Służy do wyrównania ciśnień po obu stronach błony bębenkowej (często wyrównujemy to ciśnienie podczas ziewania czy połykania, natomiast zmiana ciśnienia atmosferycznego przy jeździe „z górki” samochodem może je zmieniać i prowadzić do chwilowego pogorszenia słuchu). W nieżycie dochodzi do obrzęku śluzówki trąbki słuchowej co prowadzi do zamknięcia jej światła. Następstwem może być gromadzenie płynu w uchu środkowym oraz wysięk w jamie bębenkowej, co daje wrażenie pełności i szumu w uszach.
Również w przebiegu zapalenia ucha środkowego pojawia się szumienie w uchu. Dodatkowo towarzyszy temu kłujący lub tętniący ból w uchu, złe samopoczucie, gorączka,
ból głowy. W leczeniu stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, antybiotyki, czasem nagrzewanie ucha.
Szum uszny z przewagą tonów niskich oraz postępujący niedosłuch, może być jednym z objawów otosklerozy. Nie są znane przyczyny tej choroby. Dotyczy ona błędnika, który jest narządem odpowiedzialnym za zmysł słuchu i równowagi, znajdującym się w uchu wewnętrznym. W części kostnej błędnika dochodzi do nieprawidłowej przebudowy i nadmiernego rozrostu kości gąbczastej. Ciekawym jest fakt, że chorzy na otosklerozę lepiej rozumieją mowę w hałasie w uchu chorym niż zdrowym. Leczenie jest głównie operacyjne, można zastosować aparaty słuchowe.Choroba Meniere’a, to kolejne schorzenie mogące manifestować się szumem w uszach, najczęściej jednostronnym, z uczuciem ucisku i pełności w uchu. Występują także zawroty głowy oraz nadwrażliwość na dźwięki w uchu chorym. Źródłem patologii jest część błoniasta błędnika, gdzie dochodzi do nagromadzenia się płynu (chłonki) i powstania tzw.
wodniaka.
Zaburzenie ukrwienia o różnej etiologii (np.: niewydolność krążenia, spadek ciśnienia krwi, zmiany w odcinku szyjnym kręgosłupa, a nawet ciężki stres psychiczny), może doprowadzić do rozwoju tzw. „nagłej głuchoty”, z szumem w uszach jako jednym z objawów. Do nagłej głuchoty prowadzą również: infekcje wirusowe (m.in. wirus HIV), urazy ucha.
Szum w uszach, który występuje jako jeden z objawów wyżej wymienionych chorób ma charakter tonów niskich i zazwyczaj ustępuje po wyleczeniu tych chorób. Trudniejsze do wyleczenia, są choroby dające szumy o wysokich częstotliwościach. Zazwyczaj występują przy trwałym uszkodzeniu ucha wewnętrznego.
Odczuwanie szumu w uszach, może nasilać się w takich sytuacjach jak stres,
zaburzenia snu, zaburzenia wegetatywne (nadmierne łzawienie, wzmożone wydzielanie śliny, zmiany ciepłoty ciała, zaburzenia czynności układu moczopłciowego). W tym przypadku stosuje się porady psychologiczne oraz trening autogenny, mające na celu poprawić kondycję psychiczną. Gdy to nie pomaga – lekarz może włączyć do terapii leki uspokajające. Udowodniono, że laki antyarytmiczne wpływają na zmniejszenie odczuwania szumu w uszach. Istnieją również specjalne aparaty mające na celu maskowanie szumu. Działają one poprzez wytwarzanie szumu własnego i w efekcie dochodzi do stłumienia szumu w uszach.
Szum w uszach jest objawem, a nie chorobą. Dlatego należy zawsze poszukiwać przyczyn powstawania szumów, w postaci chorób uogólnionych organizmu, chorób uszu i w pierwszej kolejności je wykluczyć.