Zespół przewlekłego zmęczenia (chronic fatigue syndrome - CFS) jest zespołem objawów chorobowych, który dotychczas nie ma jednoznacznie ustalonej etiologii ani sposobu leczenia. Niemal na pewno jest zjawiskiem heterogennym - różne przyczyny mogą być jego powodem. Szacuje się, że na CFS cierpi ponad 3 na każde 1000 osób. Choroba najczęściej rozwija się u osób aktywnych zawodowo między 20 a 40 r.ż, częściej u kobiet.

Przyczyny zespołu przewlekłego zmęczenia są jak wspomaniano nieznane. Jedna z hipotez mówi o nieprawidłowym metabolizmie tkanki mięśniowej lub reakcji immunologicznej spowodowanej niektórymi zakażeniami wirusowymi.

Wśród czynników zakaźnych podejrzanych o udział w etiologii zespołu przewlekłego zmęczenia wymieniane są następujące patogeny:

- wirus EBV (wywołujący mononukleozę zakaźną),
- enterowirusy,
- wirus HHV6,
- wirus CMV (cytomegalowirus),
- retrowirusy,
- HCV (wirus zapalenia wątroby typu C),
- toksoplazma gondii
- chlamydia.

W patogenezie CFS rozważa się również rolę cytokin prozapalnych, które w obrębie ośrodkowego układu nerwowego i poza nim biorą udział w powstawaniu bólu, zmęczenia i uczucia senności. Jeszcze inne przypuszczenia dotyczą hipotetycznie obniżonej aktywności układu współczulnego.

Większość koncepcji genezy CFS skłania się do związku trzech czynników: predyspozycji genetycznej, wpływów środowiskowych oraz czynnika wywołującego (jednego lub kilku z opisanych powyżej), który daje sygnał do uaktywnienia procesu chorobowego.

Przyjmuje się, że rozpoznanie CFS można postawić, gdy spełnione są dwa podstawowe warunki:

1. klinicznie ocenione i niewyjaśnione na podstawie badań biochemicznych, przewlekłe utrzymujace się lub nawracające zmęczenie przez co najmniej 6 miesięcy od określonego początku

2. zmęczenie wystepuje u osoby dotychczas nie mającej dolegliwości, nie jest związane z przymusowym leżeniem w łóżku czy długotrwałym wysiłkiem i powoduje ograniczenie przynajmniej o 50% poziomu pracy zawodowej, uczenia się oraz aktywności społecznej i osobistej.