Składniki żywieniowe istotne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego to głównie witaminy z grupy B.
Ich niedobór od dawna uznawany jest za możliwą przyczynę pojawienia się objawów uszkodzenia zarówno obwodowego jak i ośrodkowego układu nerwowego.
Niedobór witaminy B1
Dobowe zapotrzebowanie na witaminę B1 wynosi około 1,5-3 mg. W przypadku jej niedoboru, szczególnie długotrwałego pojawiają się patologie układu nerwowego nazwane Zespołem Wernickego – Korsakowa i chorobą beri-beri.
Objawy niedoboru witaminy B1 mogą pojawić się w zespołach złego wchłaniania, zwężeniu odźwiernika, po gastroektomii, we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, chorobie alkoholowej i zmniejszonej suplementacji witaminy B1 głównie w zespołach depresyjnych i zaburzeniach odżywiania.
Objawy obejmują obwodowy układ nerwowy. Należą do nich parastezje, tkliwość, uporczywe kurcze kończyn dolnych i zaburzenia czucia. Wraz z postępem choroby osłabiona zostaje siłą mięśniowa.
Rozpoznanie kliniczne może być oparte na oznaczeniu stężenia witaminy B1 w surowicy lub ilości wydalanej witaminy z moczem.
Zespół Wernickego-Korsakowa
Objawy neurologiczne charakterystyczne dla tego zespołu pojawiają się gwałtownie. Przyczyny niedoboru witaminy to przede wszytskim choroba alkoholowa, niepowściągliwe wymioty, zabiegi dializacyjne, długotrwałe żywienie pozajelitowe oraz stany patologiczne układu pokarmowego powodujące zaburzeniach wchłaniania.
Symptomy tego zespołu dzieli się na neurologiczne i pscyhiatryczne.
Neurologiczne objawy zespołu Wernickego- Korskaowa to głównie zaburzenia ruchowe gałek ocznych nierówność źrenic i słaba reakcja na światło oraz zaburzenia chodu, natomiast do psychiatrycznej częście zaspołu należy zespół amnestyczny z zaburzeniami pamięci i orientacji co do własnej osoby.
Badania potwierdzające niedobór witaminy tak jak w chorobie beri-beri obejmują określenie stężenia witaminy w surowicy.
fot. ojoimages
Niedobór witaminy B12
Dobowe zapotrzebowanie na witaminę B12 wynosi około 5mg. Zawarta jest głównie w pokarmach mięsnych. Przyczyny jej niedoboru mogą być wielorakie, najczęściej wymienia się:
- choroby żołądka, takie jak rak lub zapalenie błony śluzowej
- choroby jelita cienkiego
- zaburzenia wchłaniania
- błędy żywieniowe, wegetarianizm -
- pasożyty
- działanie niektórych leków
Niedobór witaminy manifestuje się osłabieniem, drętwieniem stóp i dłoni. Z czasem dodatkowo pojawiają się zaburzenia czucia ruchu, ucisku dotyku, bólu i temperatury także osłabienie kończyn dolnych, zwieraczy i znacznym pogorszeniem wzroku.