Tętniaki naczyń mózgowych

Tętniaki naczyń mózgowych (tętniaki wewnątrzczaszkowe) to nieprawidłowe poszerzenia światła tętnic mózgu. Najczęstszym rodzajem tętniaków naczyń mózgowych są tzw. tętniaki workowate. Są one utworzone przez wszystkie warstwy ściany tętnicy, z której powstają – są jej poszerzeniem. Wyglądem przypominają one balonik (lub worek, nawiązując do nazwy), który powstaje na bocznej ścianie tętnicy (najczęściej w miejscu jej rozwidlenia). Początkowo są niewielkim wybrzuszeniem, poszerzeniem tętnicy, które rośnie w miarę upływu czasu.

Tętniaki wewnątrzczaszkowe podzielić można ze względu na umiejscowienie:
• występujące w obrębie tętnic położonych w środkowej i przedniej części mózgu (tętniaki krążenia przedniego),
• występujące w obrębie tętnic położonych w tylnej części mózgu i móżdżku (tętniaki krążenia tylnego).

Występowanie

Tętniaki krążenia przedniego występują znacznie częściej. Wśród nich najczęstsza lokalizacja to okolice tętnicy łączącej przedniej. Częste są także tętniaki końcowego odcinka tętnicy szyjnej wewnętrznej i jej połączenia z tętnicą łączącą tylną, a także miejsca rozwidlenia tętnicy środkowej mózgu. Tętniaki w tej okolicy wiążą się z nieco niższym ryzykiem pęknięcia i krwotoku niż te występujące w krążeniu tylnym.
Tętniaki krążenia tylnego najczęściej lokalizują się na tętnicy podstawnej, a także tętnicy górnej móżdżku oraz tętnicy dolnej tylnej móżdżku. Wiążą się one z nieco większym ryzykiem krwotoku.

Objawy

Tętniaki najczęściej nie powodują żadnych objawów. Same w sobie nie są drażniące dla mózgu. Jeżeli powodują ucisk na leżące niepodal nich struktury, wywołują objawy wynikające z uszkodzenia tych struktur, np. poszerzenie źrenicy, zaburzenia pola widzenia. Są to jednak objawy niespecyficzne i wymagają dokładniejszej diagnostyki. Dlatego też tętniaki, o ile nie dojdzie do pęknięcia i krwawienia, nie są wykrywane lub wykrywane są przy okazji badań obrazowych głowy wykonywanych z innego powodu.

Jeżeli dojdzie do pęknięcia tętniaka, najczęściej występuje bardzo silny, nagły ból głowy, opisywany przez pacjentów jako „najgorszy w życiu”. Często towarzyszą temu wymioty, zaburzenia widzenia, świadomości, utrata przytomności. Wówczas najważniejszy jest szybki transport do szpitala i opieka neurochirurgiczna.