Parestezje to uczucie odrętwienia, mrowienia skóry danej okolicy ciała. Mogą one być niewinnym, całkowicie i samoistnie się cofającym stanem wynikającym z ucisku na nerw obwodowy, ale mogą także zwiastować poważne choroby neurologiczne – i nie tylko.
Parestezje to objaw neurologiczny polegający na wrażeniu mrowienia, odrętwienia okolic skóry.
Parestezje mogą być zupełnie niewinne – mogą występować np. po długotrwałym ucisku na kończynę w miejscu, w pobliżu którego powierzchownie leży nerw. Ucisk ten powoduje także zaciśnięcie mikroskopijnych naczyń doprowadzających krew do nerwu i odżywiających go, co skutkuje tymczasową jego dysfunkcją. Jako że włókna przewodzące wrażenia czuciowe są na owe niedokrwienie podatne, zaczynają się pojawiać wspomniane wrażenia mrowienia, do których przy przedłużaniu się ucisku dołączyć mogą także zaburzenia poruszania kończyną, jej całkowite odrętwienie i osłabienie.
Zespół porażenia sobotniej nocy
Skrajnym skutkiem ucisku na jeden z nerwów kończyny górnej (nerw promieniowy) jest tzw. zespół porażenia sobotniej nocy, który może wystąpić po spaniu w nieprawidłowej pozycji – takiej, w której przez większość nocy nerw jest uciskany. W tym przypadku nie występują już parestezje, a raczej niedoczulica – niemożność odczuwania wrażeń dotykowych w obrębie części ręki – oraz porażenie – niemożność poruszania – w zakresie niektórych mięśni kończyny górnej. Po zwolnieniu ucisku objawy cofają się całkowicie w ciągu minut lub godzin.
Dzięki powyższemu przykładowi można zrozumieć, że parestezje zwiastują nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerwów czuciowych i są tego wczesnym zwiastunem. Są więc zwykle odwracalne.
Możliwe skutki
Istnieją jednak inne przyczyny parestezji, które bez konsultacji ze specjalistą mogą samoistnie nie ustąpić – a nawet postępować, prowadząc do permanentnego uszkodzenia nerwu (w zakresie odczuwania, a także poruszania).
Parestezje towarzyszą początkowym stadiom większości procesów przebiegających z uszkodzeniem nerwów. Mogą to być takie choroby jak radikulopatie – choroby kręgosłupa związane z uciskiem na nerwy w miejscu ich wyjścia z kręgosłupa (dotyczą najczęściej kończyny górnej – radikulopatia szyjna – lub kończyny dolnej – radikulopatia lędźwiowa bądź radikulopatia krzyżowa). Inne, jeszcze poważniejsze choroby, np. stwardnienie rozsiane, tężec, wścieklizna, a także niektóre zaburzenia elektrolitowe (np. zbyt niskie stężenie wapnia lub zbyt wysokie stężenie potasu we krwi).
Postępowanie
Przedłużające się parestezje, niezależnie od okolicy ciała, powinny zostać zgłoszone lekarzowi pierwszego kontaktu, aby mógł on zdecydować, czy jest to objaw wymagający większej uwagi i dalszej diagnostyki.