Omamy węchowe przybierać mogą bardzo rozmaitą formę, zazwyczaj jednak miewające je osoby szczęśliwe z tego powodu nie są. Jest tak dlatego, że omamy węchowe zwykle związane są z odczuwaniem bardzo nieprzyjemnych zapachów. Pacjenci skarżyć się mogą np. na to, że czują oni dym papierosowy, palącą się gumę czy zapach pleśni. Niejednokrotnie bywa i tak, że pacjent nie jest w stanie dokładnie określić, z czym kojarzy mu się odczuwany zapach – czasami umie on tylko powiedzieć, że dana woń jest dla niego bardzo nieprzyjemna i drażniąca.

Omamy węchowe – podobnie jak i inne rodzaje omamów – typowo powiązywane są ze schorzeniami psychiatrycznymi. Rzeczywiście tego rodzaju problemy stanowić mogą jeden z objawów schizofrenii, ale nie tylko – możliwych przyczyn fantosmii wyróżnia się zdecydowanie więcej. Przyczyny te podzielić można dwojako.

Do pierwszej grupy przyczyn omamów węchowych zaliczane są problemy dotyczące samej jamy nosowej. W takim przypadku zwykle zapach jest odczuwany silniej po jednej stronie nosa. Do problemów, które mogą wywołać omamy węchowe, zalicza się:

• polipy jamy nosowej,
• nowotwory jamy nosowej,
• przewlekłe zapalenie zatok,
• nieżyt nosa (zarówno na tle alergicznym, jak i niealergicznym).

W obrębie nosa zapachy są odbierane, to jednak, jak je odczuwamy, zależne jest już od mózgu. Różne zaburzenia dotyczące czynności ośrodkowego układu nerwowego również mogą prowadzić do omamów węchowych. W takiej sytuacji doznania zapachowe w obu nozdrzach odczuwane są z taką samą intensywnością i za ich odczuwaniem stać może:

• padaczka,
• guz mózgu,
• uraz głowy,
• migrena (fantosmia może stanowić jeden z elementów migrenowej aury),
• udar mózgu,
• choroba Parkinsona.

W większości przypadków omamy węchowe pojawiają się i po krótkim czasie samoistnie ustępują. W takiej sytuacji pilna wizyta u lekarza raczej nie jest konieczna. Wtedy jednak, kiedy fantosmia utrzymuje się przez dłuższy czas lub co pewien okres nawraca, specjalistę odwiedzić już trzeba – konieczne staje się wtedy znalezienie przyczyny tego problemu.