Brytyjscy i holenderscy naukowcy odkryli czynniki związane z wystąpieniem wczesnej demencji, czyli demencji u osób poniżej 65. roku życia. Wyniki swoich badań opublikowali w czasopiśmie „JAMA Neurology” w styczniu 2024 roku.
Badacze z Uniwesytetu w Exeter w Anglii oraz Universytetu w Maastricht w Holandii poddali przekrojowej analizie dane z brytyjskiego Biobanku. Do badania wytypowano ponad 355 tysięcy osób, które poddały się pierwszej ocenie stanu zdrowia pomiędzy 2006 a 2010 rokiem i kontynuowały ją regularnie aż do marca 2021 roku.
Według obecnej wiedzy naukowej na ogólne ryzyko wystąpienia demencji wpływa 39 czynników. Naukowcy posegregowali je na kilka podgrup. Do czynników socjodemograficznych zaliczyli: płeć, poziom wykształcenia oraz status społeczno-ekonomiczny. Wyłonili jeszcze: czynniki genetyczne, czynniki związane ze stylem życia, takie jak spożycie alkoholu i uzależnienia, aktywność fizyczną, palenie tytoniu, dieta, wysiłek intelektualny, poziom izolacji społecznej oraz pozostawanie w związku małżeńskim, czynniki środowiskowe, takie jak kontakt z zanieczyszczeniami, parametry krwi, takie jak poziom witaminy D, białka C-reaktywne, współczynnik filtracji kłębuszkowej i poziom albuminy, czynniki związane z chorobami serca oraz metabolicznymi, takimi jak udar, nadciśnienie, cukrzyca, hipoglikemia, choroby serca, migotanie przedsionków, czy stosowanie aspiryny, czynniki związanymi ze zdrowiem psychicznym, takimi jak depresja, stany lękowe, używanie benzodiazepin, delirium tremens czy zaburzenia snu.
Dieta i styl życia a demencja, fot. panthermedia
Spośród 39 czynników podwyższonego ryzyka wystąpienia wczesnej i późnej demencji, aż 15 z nich dotyczyło jej wczesnej postaci. Wśród nich znalazły się:
- niższe wykształcenie,
- stany depresyjne,
- ubytki słuchu,
- udar,
- niedobór witaminy D,
- wysoki poziom białka C-reaktywnego, czy cukrzyca.
Według „Alzheimer’s Disease” liczba osób chorych na demencję wzrośnie od 55 milionów osób w 2020 roku do nawet 139 milionów w 2050 roku. Naukowcy zauważają, że na część z nich możemy mieć wpływ poprzez zmiany w stylu życia. Dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne staje się szczególnie ważne w średnim wieku i może zapobiegać wczesnej demencji, choć naukowcy przyznają, że jej postać nadal jest stosunkowo rzadka.