Mięśniowo - powięziowe punkty spustowe to nadwrażliwe miejsca zlokalizowane w obrębie pasma napięć włókien mięśnia szkieletowego. Najczęściej objawiają się promieniującym bólem lub rzutowym. Przy nacisku są bolesne i mogą nawet wpływać na autonomiczny układ nerwowy. 

Oprócz dolegliwości bólowych mogą też występować inne objawy, takie jak ograniczenie zakresu ruchu w stawach, uczucie sztywności mięśni czy ogólne osłabienie siły mięśniowej. Ze strony układu nerwowego może pojawić się  nadmierna potliwość, łzawienie, przewlekły nieżyt nosa czy nadmierny ślinotok. 

Zespół bólu mięśniowo - powięziowego punktów spustowych może być przyczyną dolegliwości bólowych narządu ruchu, a także towarzyszyć takim jednostkom jak chorobie zwyrodnieniowej stawów czy zesztywniejącemu zapaleniu stawów. 

– W terapii stosuje się szereg metod i technik leczniczych od bodźców fizykalnych po manualne. Ważnym aspektem jest również edukacja pacjenta w zakresie przyczyn powstawania dolegliwości. Samodzielna terapia punktów spustowych w zaciszu domowym może być elementem wspomagającym leczenie przeciwbólowe. – wyjaśnia Zygmunt Bartosiewicz fizjoterapeuta z Kliniki Fizjoterapii.

Punkty spustowe dzieli się w zależności od ich stopnia aktywności i lokalizacji. Wyróżnia się aktywne, utajone lub embrionalne. Te pierwsze są najczęściej objawem bólu promieniującego lub rzutowego, utajone zaś mogą być odczuwalne dopiero w momencie nacisku na nie przez fizjoterapeutę i mogą powodować inne objawy takie jak na przykład sztywność mięśni. Punkty utajone z czasem mogą przekształcić się w aktywne. Punkty embrionalne to wrażliwe miejsca w obrębie tkanek miękkich jednak nie objawiające się ani bólem ani bólem rzutowym ani promieniującym. Mogą przekształcić się w punkty utajone lub aktywne na przykład w sytuacji stresu emocjonalnego, przeciążenia fizycznego czy innych urazów. 

Do technik terapeutycznych można zaliczyć masaże uciskowe czy techniki aktywnego rozluźniania. Polegają one na ucisku punktu spustowego w formie ciągłej, który ma spowodować niedokrwienie i rozluźnienie mięśni. Nacisk powinien być stosowany z siłą, która jest akceptowana przez pacjenta. Zazwyczaj ucisk w jednym miejscu powinien trwać ok. Jedną ze skuteczniejszych technik, jest również masaż miejscowy, czyli skoncentrowany na niewielkiej okolicy. Może być wykonywany ruchami kolistymi lub poprzecznymi w obrębie punktów spustowych i ma na celu rozluźnienie mięśnia. 

W terapii punktów spustowych dodatkowym uzupełnieniem powinna być autoterapia. Czasem jest koniecznością, która decyduje o tym czy uda się osiągnąć sukces i zniwelować ból szczególnie wśród pacjentów o bólu przewlekłym. Oprócz łagodzenia dolegliwości ważne jest również zrozumienie ich powstawania.