Demencja jest głównym problemem zdrowia publicznego. Obecnie dotyka około 50 milionów ludzi na całym świecie, a szacuje się, że liczba pacjentów nadal rośnie. W samej Polsce z demencją może się zmagać nawet 500 tysięcy osób. 

Lekarze wyróżniają kilka typów demencji, w tym chorobę Alzheimera lub Huntingtona. Większość z tych chorób nie jest obecnie uleczalna, ale można zatrzymać lub przynajmniej spowolnić ich postęp, dlatego kluczowa jest wczesna diagnoza.

W nowym badaniu naukowcy próbowali przewidzieć demencję, zanim w pełni rozwinie się u pacjentów. W szczególności skupili się na otępieniu czołowo-skroniowym (FTD), objawiającym się między innymi apatią. 

Apatia jako znak ostrzegawczy

Zespół badawczy miał do dyspozycji łącznie 600 osób. Połowa z nich miała wadliwy gen powodujący FTD. Druga grupa badana składała się z krewnych tych ochotników, którzy nie mieli mutacji. Następnie badacze skanowali mózgi dwóch grup trzy razy w ciągu dwóch lat, mierząc stopień apatii i różne funkcje poznawcze.

Wyniki pokazały następnie, że osoby z predyspozycją do FTD przez lata wykazywały oznaki apatii, zanim lekarze spodziewali się rozwinięcia choroby.

– Chociaż uczestnicy początkowo czuli się dobrze z mutacją genetyczną i nie mieli innych objawów, wykazywali wyższy poziom apatii niż ich krewni, którzy nie mieli mutacji – powiedział jeden z autorów badania, Rogier Kievit z Uniwersytetu w Cambridge.

Stopień apatii przewidywał również późniejsze problemy poznawcze.

– Zauważyliśmy również lokalne kurczenie się mózgu w obszarach, które wspierają motywację i inicjatywę na wiele lat przed spodziewanym początkiem objawów – powiedziała współautorka badania, Maura Malpetti z University of Cambridge. Bezwładność i zdolności poznawcze pogarszały się szybciej u starszych uczestników.

Jednak analiz podjętych przez uczonych nie można traktować z dużą dokładnością, bowiem nie badano populacji ogólnej, a skoncentrowano się jedynie na apatii u osób o wyższym ryzyku rozwoju choroby. Ponadto żaden izolowany objaw nie wskazywał na demencję.

Należy zwrócić uwagę, że apatia u ludzi może wynikać z różnych przyczyn. Jednak zdaniem autorów lekarze powinni wziąć pod uwagę, że szczególnie u tych pacjentów, których rodzina choruje, bezwładność może być sygnałem ostrzegawczym.