Bezsenność, czyli insomnia, to zaburzenie snu, które jest częstym problemem u osób starszych. Obecnie, co trzecie Polak ma problemy ze snem, ponad 20% ludzi w wieku średnim śpi mniej niż potrzebuje,.
Bezsenność – insomnia przyczyny i klasyfikacja
Dobowa norma snu
Przeciętnie dorosły człowiek śpi 7-8 godzin, a po 70 tym roku życia ok. 6 godzin.
Natomiast trzeba zdawać sobie sprawę, że nie ma stałej długości snu dla każdej z nas, wymaganej do osiągnięcia satysfakcji ze snu. Przez satysfakcję rozumiemy stan zregenerowania organizmu – budzimy się wypoczęte zarówno fizycznie jak i umysłowo.
Objawy bezsenności
Bezsenność objawia się jako odczucie niespokojnego lub marnej jakości snu spowodowanego jednym lub więcej z następujących objawów:
reklama
trudności z zasypianiem,
częste budzenie w nocy i trudności z ponownym uśnięciem,
budzenie się zbyt wcześnie rano (np.: 2 godziny przed budzikiem),
ciężki sen (budzimy się zmęczeni zamiast wypoczęci).
Klasyfikacja bezsenności
Bezsenność może zostać sklasyfikowana do jednej z trzech grup:
przejściowa, jeśli trwa od pojedynczej nocy do kilku dni,
przerywana, jeśli epizody przejściowej bezsenności zdarzają się od czasu do czasu,
chroniczna, jeśli zaburzenia snu występują przez większość nocy w ciągu miesiąca.
Przyczyny bezsenności
Do grup podwyższonego ryzyka wystąpienia zaburzeń snu należą:
osoby w zaawansowanym wieku (bezsenność zdarza się częściej u osób po 60 roku życia),
kobiety,
osoby, które przebyły depresję.
Na bezsenność czasową lub przerywaną narażone są osoby doświadczające jednego lub kilku z powyższych czynników:
presja otoczenia: rodziny, współpracowników, szefa, znajomych,
hałas środowiskowy (np. sypianie w motelach zwykle przy autostradzie),
ekstremalne temperatury,
zmiany środowiska (wymagana aklimatyzacja),
podróże przez strefy czasowe (tzw. jetlag),
skutek uboczny lekarstw,
skutek uboczny używek (narkotyków, papierosów, alkoholu).
Chroniczna bezsenność najczęściej spowodowana jest poważnymi problemami zdrowotnymi (fizycznymi lub psychicznymi):
reklama
depresja,
artretyzm,
choroba nerek,
wada serca,
bezdech periodyczny (zdarza się u osób, które chrapią, najczęściej mężczyzn),
astma,
narkolepsja,
syndrom niespokojnych nóg,
choroba Parkinsona,
nadczynność tarczycy.
Bezsenność może być wywołana czynnikami behawioralnymi:
dostarczanie substancji pobudzających przed porą snu,
myślenie o tym, że będziemy mieli problem z uśnięciem,
przedawkowanie ilości kofeiny,
piciem alkoholu przed zwykłą porą snu,
paleniem papierosów przed zwykłą porą snu,
drzemaniem po południu lub wieczorem,
nieregularnymi porami o których kładziemy się spać,
częstymi przerwami w spaniu (np. wstając kilka razy w nocy do dziecka).
Insomnia, a funkcjonowanie w ciągu dnia
Rezultatem bezsenności są problemy w ciągu dnia. Odczuwamy:
ogólne zmęczenie (obniżenie sprawności fizycznej),
brak energii,
trudności z koncentracją (obniżenie sprawności umysłowej),
drażliwość.
Bezsenność, to jedna z chorób cywilizacyjnych będąca wynikiem życia w stresie, ciągłym pośpiechu, nieprzestrzegania rytmu dobowego organizmu, choć może być także wynikiem choroby czy przyjmowaniu leków.
Wymienione powyżej czynniki mogą przedłużyć istniejącą bezsenność oraz mogą być odpowiedzialne za powstanie problemu bezsenności, także bezsenności chronicznej.
Unikanie następujących czynników może powstrzymać lub wyeliminować bezsenność zupełnie.
Źródło: National Institute of Neurological Disorders and Stroke
National Institutes of Health
Bethesda, MD 20892