Badanie neurologiczne rozpoczyna się w chwili wejścia pacjenta do gabinetu lekarskiego. Lekarz ma wtedy możliwość obserwowania chorego, zarówno jego zachowania jak i poruszania się, reagowania na pytania, prośby i polecenia.
Spis treści:
- Przedmiotowe badanie neurologiczne
- Badania laboratoryjne
- Badania elektrofizjologiczne
- Badania ultrasonograficzne
- Techniki neuroobrazowe
- Tomografia komputerowa – TK
- Rezonans magnetyczny
Do powszechnie wykonywanych badań neurologicznych należą:
- przedmiotowe badanie neurologiczne,
- badania laboratoryjne,
- badania elektrofizjologiczne,
- badania ultrasonograficzne,
- badania neuroobrazowe Rodzaje badań neurologicznych.
Przedmiotowe badanie neurologiczne
Jest to pierwszy kontakt pacjenta z lekarzem. Kolejny etap tego badania to wywiad chorobowy, podczas którego lekarz zadaje szereg pytań odnośnie aktualnych dolegliwości, przebytych chorób, warunków środowiskowych i rodzinnych.
Po uzyskaniu odpowiednich informacji, przystępuje do właściwego badania przedmiotowego, składającego się kolejno z sprawdzenia:
- funkcjonowania nerwów czaszkowych,
- układu ruchu, napięcia mięsniowego i siły mięśniowej,
- odruchów,
- czucia powierzchniowego i głębokiego,
- zborności ruchów,
- chodu,
- objawów korzeniowych i oponowych,
- czynności autonomicznego układu nerwowego.
Rodzaje badań neurologicznych, fot. ojoimages
Badania laboratoryjne
W praktyce neurologicznej wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych jest niezwykle użyteczne przy uwzględnieniu charakterystycznego obrazu klinicznego chorób neurologicznych. Najczęściej wykonuje się test szybkości opadania krwinek czerwonych, zwany odczynem Biernackiego, badania morfologiczne, rozmaz krwi obwodowej, badania moczu oraz płynu mózgowo-rdzeniowego.
Badania płynu mózgowo-rdzeniowego polegają głównie na ocenie jego właściwości fizykochemicznych, oznaczeniu stężenie immunoglobulin klasy G i identyfikcaji drobnoustrojów.
Badania elektrofizjologiczne
Badania elektrofizjologiczne są badaniami czynnościowymi i informują o funkcjonowaniu układu nerwowego, nie dając wglądu w morfologię ocenianych struktur. Działanie układu nerwowego i jego bezpośredniego efektora, którym jest układ mięśniowy, opiera się na przepływie prądu wzdłuż błon komórkowych neuronów i miocytów. Wszystkie elektrofizjologiczne badania opierają się właśnie na analizie różnic potencjałów pola elektromagnetycznego generowanego w tych układach.
Do badań zakresu elektrofizjologii neurologicznej zalicza się:
- elektromiografię (EMG), umożliwiającą stwierdzenie zaburzeń mięśniowych pochodzenia nerwowego, spowodowanego odnerwieniem mięśnia oraz zaburzeń pochodzenia jedynie mięśniowego,
- elektroneurografię (ENG), oceniającą przewodzenie w nerwach obwodowych,
- elektroencefalografię (EMG), czyli zapis czynności bioelektrycznej mózgu,
- potencjały wywołane, które są badawczą metodą polegającą na analizie potencjału elektrycznego wybranej struktury nerwowej po zadziałaniu bodźca.
Badania ultrasonograficzne
Metody ultrasonograficzne umożliwiają ocenę naczyń zapewniających prawidłowe ukrwienie mózgu, czyli tętnic szyjnych, kręgowych i śródczaszkowych. Pozwala ocenić ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu oraz monitorować efektywność wdrożonego leczenia.
Rodzaje badań neurologicznych, fot. ojoimages
Techniki neuroobrazowe
Wykorzystanie technik neuroobrazowych jest nieodłącznym elementem prowadzonej diagnostyki neurologicznej. Podstawowe techniki neuroobrazowania to tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. Do rzadziej stosowanych technik obrazowania zalicza się emisyjną tomografię pojedynczego fotonu- SPECT oraz pozytronową tomografię emisyjną – PET.
Tomografia komputerowa – TK
Tomografia komputerowa jest techniką uzyskiwania obrazu na podstawie obliczenia stopnia pochłaniania promieni X przez badaną strukturę.
Oprócz bezpośredniej oceny tkanki mózgowia, po zastosowaniu środka cieniującego umożliwia także uzyskanie obrazu angiograficznego naczyń krążenia mózgowego. Najczęściej stosowana jest w diagnostyce zmian pourazowych oraz krwotoków śródmózgowych i podpajęczynówkowych.
Rezonans magnetyczny
MR Rezonans magnetczny wykorzystuje działanie pola magnetycznego. Jego główną zaletą jest brak narażenia pacjenta na promieniowanie rentgenowskie oraz możliwość odwzorowania tkanki mózgowia bądź rdzenia kręgowego w wielu płaszczyznach.
Rezonans magnetyczny pozwala na szczegółowe zobrazowanie tkanki mózgowej z podziałem na istotę szarą i białą, także uwidacznia struktury położone głębiej, takie jak komory oraz wewnątrzczaszkowe odcinki nerwów. Badanie to jest szczególnie przydatne w ocenie stopnia mielinizacji włókien nerwowych, co ma istotne znaczenie w diagnostyce chorób demielinizacyjnych.
