Definiuje się je jako bóle głowy, pojawiające się wtórnie u osób z samoistnymi bólami głowy, które nadużywają nienarkotycznych środków przeciwbólowych a także ergotaminy. Grupę osób bardziej narażoną na tę chorobę stanowią również ci, którzy nadużywają kofeiny, alkoholu oraz tytoniu. Patogeneza polekowych bólów głowy nie została do dziś dokładnie wyjaśniona.

Choroba ta dotyka najczęściej kobiet w wieku około 40 lat, które cierpiały na migreny lub napięciowy ból głowy. Osoby te zażywały ergotaminę bądź inne środki przeciwbólowe w celu uśmierzenia bólu. Z czasem trwania choroby gdy ból był bardzo silny zażywały te leki nawet codziennie zwiększając jednocześnie ich dawkę. W konsekwencji doprowadziło to do codziennych bólów głowy. Problem ten został dostrzeżony dopiero w latach 80tych dzięki publikacja Kudrowa i Rapoporta.

Główne objawy choroby to tępe bóle o charakterze ucisku, umiejscowione w okolicy czołowo- skroniowej bądź obejmujące całą głowę. Bóle te pojawiają się już po przebudzeniu, następnie po zażyciu leków ustępują lub łagodnieją po czym znów się pojawiają kolo południa. Bardzo często towarzyszą im inne objawy wśród których pacjenci najczęściej wymieniają obniżenie nastroju, drażliwość, apatię, problemy z zasypianiem oraz ze snem. Dodatkowo mogą pojawić się problemy ze strony układu pokarmowego, uszkodzenie nerek jak również niedokrwistość, które są wynikiem przedawkowania zażywanych leków.

fot. ojoimages

Duże znaczenie w przypadku wystąpienia polekowych bólów głowy mają właściwości osobnicze. Rozpoznanie choroby nie jest trudne, jeśli wywiad z osobą chorą jednoznacznie na nią wskazuje i znany jest nam fakt zażywania dużej ilości leków przeciwbólowych.

Wśród kryteriów rozpoznania polekowego bólu głowy wymieniamy:

 

• Ból głowy występuje powyżej 15 dni w miesiącu
• Pacjent regularnie nadużywał jednego bądź kliku leków z powodu bólu głowy powyżej 3 miesięcy
• Ból głowy rozwija się w wyniku nadużywania leków
• Ból głowy znacząco narasta w wyniku nadużywania leków
• Ból głowy ustępuje do swojego pierwotnego charakteru po około 2 miesiącach od momentu zaprzestania nadużywania leków.
• Ból głowy nawraca do swojego pierwotnego charakteru po około 2 miesiącach od momentu zaprzestania nadużywania leków.

W chwili obecnej wiemy, iż jedynym możliwym sposobem leczenia tej choroby jest jak najszybsze odstawienie leków przeciwbólowych. Dla wielu osób jest to bardzo drastyczny krok. Objawy związane z odstawieniem nie utrzymują się długo gdyż od kliku dni do dwóch tygodni. W niektórych przypadkach w celu złagodzenia tych objawów lekarz klinicysta przepisuje leki przeciwdepresyjne.

Piśmiennictwo:

1. „Neurologia kliniczna” R. Mazur, Via Medica, Gdańsk 2007, wyd. 3.
2. „Neurologia” W. Kozubski, P.P. Liberski, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011, wyd. 1.
3. „Choroby układu nerwowego” pod redakcją W. Kozubskiego i P.P. Liberskiego, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.