W toku postępowania karnego pokrzywdzonemu przysługuje szereg uprawnień mających na celu umożliwienie dążenia do rekompensaty negatywnych następstw wynikających z przestępstwa, bez konieczności wszczynania procesu cywilnego.
Na podstawie art. 46 § 1 Kodeksu karnego w razie skazania sprawcy sąd na wniosek pokrzywdzonego orzeka obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w całości albo w części lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, przy czym nie mają zastosowania przepisy prawa cywilnego o przedawnieniu roszczenia oraz możliwości zasądzenia renty.
Zamiast obowiązku naprawienia szkody sąd może orzec na rzecz pokrzywdzonego nawiązkę w wysokości do 100 000 zł (art. 46 § 2 k.k w zw. z art. 48 k.k.). Ponadto w toku postępowania karnego pokrzywdzony może wytoczyć przeciw oskarżonemu powództwo cywilne w celu dochodzenia roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia przestępstwa (art. 62 Kodeksu postępowania karnego). Powództwo to będzie zatem mogło zostać rozpoznane przez ten sam sąd.
Prawo karne przewiduje również szereg sytuacji, w których sąd może orzec określone świadczenia na rzecz pokrzywdzonego z urzędu. Jednakże jeżeli zasądzone odszkodowanie, obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo nawiązka orzeczona na rzecz pokrzywdzonego nie pokrywają całej szkody lub nie stanowią pełnego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, pokrzywdzony może dochodzić dodatkowych roszczeń w postępowaniu cywilnym (art. 415 § 6 k.p.k.).
Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny, należy go traktować jako dodatkową wiedzę na temat obowiązującego prawa. Wszelkie kwestie związane dochodzeniem roszczeń należy skonsultować z osobą zawodowo zajmującą się prawem. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za efekty zastosowania w praktyce informacji udzielonych w artykule.