Choroby z zakresu reumatologii często kojarzą się z bólami stawów czy kości. W rzeczywistości objawy mogą wystąpić z wielu układów, początkowo nie kojarząc się z chorobami reumatologicznymi. Jednym z objawów mogą być objawy neurologiczne, które mogą pojawić się zarówno na początku, jak i w trakcie choroby. Jakie objawy mogą wystąpić w chorobach reumatologicznych?
Spis treści:
- Czy w toczniu rumieniowatym układowym, reumatoidalnym zapaleniu stawów lub w zespole Sjogrena mogą pojawić się objawy neurologiczne?
- Jakie objawy mogą wystąpić przy zapaleniu naczyń?
- Czy gorączka reumatyczna może dawać objawy neurologiczne?
- A co w przypadku zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa?
Choroby reumatologiczne to choroby dotyczące zarówno układu kostno-stawowego, jak również są to choroby dotyczące tkanki łącznej i różnego rodzaju wielkości naczyń krwionośnych.
Czy w toczniu rumieniowatym układowym, reumatoidalnym zapaleniu stawów lub w zespole Sjogrena mogą pojawić się objawy neurologiczne?
Toczeń rumieniowaty układowy jest chorobą z zakresu chorób autoimmunologicznych, gdzie poprzez wytwarzanie przeciwciał organizm atakuje różne układy, m.in. układ nerwowy. Mogą pojawić się:
- bóle głowy,
- zaburzenia nastroju,
- zaburzenia lękowe,
- zaburzenia funkcji poznawczych,
- drgawki,
- depresja,
- udar mózgu,
- neuropatie czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Objawy neurologiczne w chorobach reumatologicznych, fot. panthermedia
Przy zespole Sjogrena, który w większości dotyczy kobiet, pojawiają się bóle głowy pod postacią migren bez aury, zaburzeń nastroju czy funkcji poznawczych (zaburzenia pamięci i koncentracji). Mogą też pojawić się zaburzenia lękowe lub zaburzenia depresyjne. Występują także neuropatie, ale częściej pod postacią zaburzeń czuciowych, niestabilności chodu lub problemów z wykonywaniem ruchów.
W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) o agresywnym przebiegu może dojść do niedowładów kończyn górnych z zajęciem stawów kręgosłupa w odcinku szyjnym. Objawem neurologicznym RZS może być także tzw. zespół cieśni nadgarstka. W wyniku zapalenia pochewek mięśni dochodzi do ucisku na naczynia i nerwy wywołują mrowienie, drętwienie lub ból palców. Objawy mogą wystąpić w nocy, wybudzając ze snu. Choroba może postępować, powodując dolegliwości w ciągu dnia oraz nasilając się.
Jakie objawy mogą wystąpić przy zapaleniu naczyń?
W zależności od rodzaju zapalenia naczyń objawy mogą pojawić się pod postacią:
- bólów głowy,
- napadów padaczkowych,
- zaburzeń zachowania,
- zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy udaru, który może być pierwszym objawem choroby reumatologicznej.
Choroby reumatologiczne, fot. panthermedia
Przy układowym zapaleniu małych naczyń pierwszym objawem często jest tzw. neuropatia obwodowa, czyli dochodzi do uszkodzenia nerwów obwodowych. Nerwy obwodowe mogą mieć charakter ruchowy (unerwiają mięśnie) lub charakter czuciowy.
W przypadku uszkodzenia nerwów mogą pojawić się zaburzenia czucia pod postacią mrowienia, drętwienia, kłucia czy zaburzeń odczuwania bólu lub temperatury. W przypadku uszkodzenia nerwów ruchowych dochodzi do ograniczenia ruchów w danym mięśniu lub grupie mięśniowej co może prowadzić do zaniku mięśni i deformacji kończyny. W układowym zapaleniu małych naczyń najczęściej dochodzi do neuropatii o charakterze ruchowym.
Czy gorączka reumatyczna może dawać objawy neurologiczne?
Gorączka reumatyczna jest chorobą tkanki łącznej będąca wynikiem przebycia zakażenia paciorkowcowego. Objawy mogą pojawić się w zakresie układu ruchu, zmian skórnych, zmian zapalnych w zakresie mięśnia sercowego czy zmian neuropsychiatrycznych.
Pacjent reumatologiczny z objawami neurologicznymi, fot. panthermedia
Objawem neurologicznym jest tzw. pląsawica Sydenhama, która jest jednym z kryteriów do rozpoznania gorączki reumatycznej. Może objawiać się:
- bólami głowy,
- ruchami pląsawiczymi,
- zaburzeniem mowy,
- zaburzeniami charakteru pisma,
- zaburzeniami chodu,
- zaburzeniami lękowymi, depresyjnymi,
- chwiejnością emocjonalną,
- zaburzeniami uwagi,
- drażliwością.
Chorobą związaną z zakażeniem paciorkowcowym jest zespół PANDAS, który pojawia się u 2-4% dzieci z gorączka reumatyczną. Pojawia się pod postacią zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, takich jak nadaktywność ruchowa, tiki, ruchy pląsawicze, zaburzenia w charakterze pisma.
A co w przypadku zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa?
Zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa (ZZSK) jest chorobą zajmującą kręgosłup, gdzie w wyniku podwichnięcia stawów lub złamań poprzez niewielki uraz może dojść do uciśnięcia korzeni nerwowych wychodzących z kręgosłupa. W przypadku drętwienia, zaburzeń czucia, osłabieniu siły mięśniowej lub niedowładu, problemów z oddawaniem stolca lub moczu, nagłego bólu szyi wymagana jest konsultacja lekarska w celu wykluczenia powikłań i ewentualnego leczenia neurochirurgicznego.
Wizyta u reumatologa, fot. panthermedia
Choroby reumatologiczne są ściśle powiązane z objawami neurologicznymi. W niektórych przypadkach pierwsze objawy neurologiczne mogą nie wskazywać na przyczynę reumatologiczną. W trakcie diagnostyki neurolog bierze pod uwagę choroby z zakresu reumatologii i w zależności od dalszej diagnostyki może być konieczna współpraca kilku specjalistów, aby zapewnić odpowiednią diagnozę i włączyć adekwatne leczenie.
