1. Gabapentyna (GBP)

 Opis leku:

 Mechanizm działania leku nie został całkowicie wyjaśniony. W różnych modelach zwierzęcych lek wykazywał działanie przeciwdrgawkowe, przeciwbólowe, przeciwlękowe i właściwości neuroprotekcyjne. Spożywanie posiłku nie wpływa na wchłanianie preparatu. Po podaniu wielokrotnym gabapentyna uzyskuje stężenie maksymalne we krwi po około 2 h. Stężenie leku stabilizuje się w organizmie człowieka po 1-2 dniach stosowania. Lek nie jest metabolizowany w organizmie człowieka, jest wydalany z moczem w postaci nie zmienionej.

  Wskazania:

 Stosowana w monoterapii - także u pacjentów ze świeżo rozpoznaną padaczką lub w terapii wspomagającej w przypadku występowania napadów częściowych prostych lub złożonych, które są lub nie wtórnie uogólnione. Podawana u dorosłych i dzieci powyżej 12 lat. W terapii wspomagającej napadów częściowych, które są (lub nie są) wtórnie uogólnione, u dorosłych i dzieci powyżej 3 lat.

  Dawkowanie : pierwszego dnia 300mg, drugiego 300mg co 12h, trzeciego dnia 300mg co 8h; w  zależności od rezultatów stopniowo zwiększając do 1,2 g/dobę w dawkach podawanych co 8h.  Maksymalnie podaje się 2,4 g/dobę. Jeśli nie przynosi rezultatów lek można szybko odstawić bez  objawów niepożądanych.

Poważne działania niepożądane: brak

  Mniej istotne działania niepożądane: wzrost masy ciała, obrzęki obwodowe, zmiany zachowania  występujące głównie u dzieci

   Interakcje:

·         indukcja enzymów/hamowanie enzymów – brak/brak

·         doustne środki antykoncepcyjne - brak

·         warfaryna - brak

·         wpływ na inne leki - ↓ dostępności leku w czasie stosowania leków zobojętniających sok żołądkowy

·         inne uwagi - brak znanych interakcji z innymi lekami przeciwpadaczkowymi

  Zaletą leku jest, to iż nie występują istotne interakcje.

  2. Lamotrygina (LTG)

   Opis leku:

  Mechanizm działania leku jest podobny do karbamazepiny i fenytoiny. Jest lekiem dobrze tolerowanym  przez pacjentów. Po podaniu doustnym jest szybko i całkowicie wchłaniana z jelita. Maksymalne stężenie we krwi występuje po 2-3 h od podania doustnego. W 55% lek wiąże się z białkami osocza. Lamotrygina indukuje w nieznacznym stopniu swój własny metabolizm w zależności od dawki. Średni czas eliminacji leku z organizmu wynosi 24-35 h. Okres półtrwania lamotryginy jest z zasady krótszy u dzieci niż u dorosłych.

  Wskazania:

  Jest lekiem o szerokim spektrum działania. Dorośli i dzieci powyżej 12 lat: monoterapia w padaczce - napady padaczkowe częściowe, napady padaczkowe uogólnione (napady pierwotne, wtórne napady toniczno-kloniczne); leczenie skojarzone w padaczce - napady padaczkowe częściowe, napady padaczkowe uogólnione (napady pierwotne, wtórne napady toniczno-kloniczne), napady padaczkowe związane z zespołem Lennox-Gastaut. Dzieci 2-12 lat: leczenie skojarzone w padaczce - napady padaczkowe częściowe, napady padaczkowe związane z zespołem Lennox-Gastaut.

  Dawkowanie u dorosłych:   gdy jest przyjmowana jako jedyny lek początkowo podaje się 25 mg/dobę  przez 2 tyg.,  potem 50 mg/dobę przez kolejne 2 tyg. Następnie dawkę się powiększa o maksymalnie 50-100 mg co 1-   2 tyg. do uzyskania optymalnej reakcji. Dawka podtrzymująca leczenie wynosi zwykle 100-200  mg/dobę. W leczeniu skojarzonym z innymi lekami przeciwpadaczkowymi (pobudzającymi enzymy  wątrobowe) początkowo 50 mg/dobę (25 mg co drugi dzień, jeśli podawana z kwasem walproinowym) przez 2 tyg.  Następnie zwiększa się dawkę maksymalnie o 100 mg (25-50 mg z kwasem walproinowym) co 1- tyg. do uzyskania optymalnej reakcji. Dawka podtrzymująca 200-400 mg/dobę (100-200 mg, jeśli z kwasem walproinowym w 2 dawkach).

   Poważne działania niepożądane: wysypka, zespół Stevensa -Johnsona, toksyczna nekroliza naskórka,    reakcje nadwrażliwości, w tym ryzyko niewydolności wątroby i nerek, DIC – rozsiane wykrzepianie   wewnątrznaczyniowe, zapalenie stawów.

 Mniej istotne działania niepożądane: tiki i bezsenność - głównie u dzieci

  Interakcje:

          indukcja enzymów/hamowanie enzymów - indukcja średniego stopnia

·         doustne środki antykoncepcyjne - ↓ stężenia lamotryginy w surowicy

·         warfaryna - brak

·         wpływ na inne leki - brak

·         inne uwagi - ↓ o 25% stężenia kwasu walproinowego w surowicy

  3. Topiramat (TPM)

   Opis leku:

  Topiramat jest lekiem o złożonym mechanizmie działania. Postuluje się, iż jego działanie  przeciwpadaczkowe wynika z udziału aż 4 różnych mechanizmów. Jest lekiem bardzo dobrze wchłanianym po podaniu doustnym.  Preparaty w postaci tabletek i kapsułek wykazują taką samą biodostępność (81%).  Wydalanym jest prawie w całości przez nerki.

   Wskazania:  Do stosowania w monoterapii lub w leczeniu uzupełniającym u osób dorosłych i u dzieci (w wieku 2 lat lub powyżej) z częściowymi napadami padaczkowymi lub wtórnie uogólnionymi napadami padaczkowymi toniczno-klonicznymi. Preparat jest także wskazany jako lek uzupełniający w leczeniu drgawek związanych z zespołem Lennoxa-Gastaut lub pierwotnie uogólnionymi napadami toniczno-klonicznymi.

 Dawkowanie: początkowo 25mg/dobę (na noc), następnie dawkę zwiększamy w odstępach 1-2 tyg. o   25-50 mg/dobę, do 200-500 mg/dobę (podzielone na dwie dawki); maksymalna dawka zalecana to 500 mg/dobę. Można go podawać tylko raz na dobę.

 Poważne działania niepożądane: kamica nerkowa, jaskra z otwartym kątem przesączania, zmniejszona    potliwość - głównie u dzieci

  Mniej istotne działania niepożądane: kwasica metaboliczna, zmniejszenie masy ciała, zaburzenia mowy

   Interakcje:

·         indukcja enzymów/hamowanie enzymów – średnio indukuje/znacznie hamuje

·         doustne środki antykoncepcyjne – występują gdy dawka topiramatu > 200mg

·         warfaryna - brak

·         wpływ na inne leki - ↑ stężenia haloperidolu w surowicy ↓ stężenia litu i digoksyny w surowicy

·         inne uwagi – znacznie zmienia stężenie fenytoiny w surowicy

 4. Tiagabina (TGB)

   Opis leku:  Tiagabina jest lekiem szybko wchłanianym po podaniu doustnym. Obecność pokarmu powoduje zmniejszenie stężenia maksymalnego leku we krwi i opóźnia jego wystąpienie, ale nie ma wpływu na całkowitą ilość wchłoniętego leku. Metabolizowana jest w wątrobie, nie stwierdza się jednak w jej przypadku większego wpływu na enzymy wątrobowe, co jest niewątpliwie zaletą tego leku. 

 Wskazania: Leczenie skojarzone napadów padaczkowych częściowych lub częściowych wtórnie uogólnionych, które  nie poddawały się leczeniu po zastosowaniu innych leków przeciwpadaczkowych.

   Dawkowanie: początkowo 7,5-15 mg/dobę w trzech dawkach, w czasie posiłków, co tydzień zwiększając  o 5-15 mg/dobę. W leczeniu skojarzonym z innym lekiem (pobudzającym enzymy wątrobowe) dawka  wynosi 15-30 mg/dobę.

 Poważne działania niepożądane: osłupienie (stupor) lub osłupienie z falami ostrymi w EEG

  Mniej istotne działania niepożądane: osłabienie

   Interakcje:

·         indukcja enzymów/hamowanie enzymów - brak          

·         doustne środki antykoncepcyjne - brak

·         warfaryna - brak

·         wpływ na inne leki - brak

·         inne uwagi - może wypierać leki z połączeń z białkami

  5. Lewetiracetam (LEV)

   Opis leku:

 Mechanizm działania lewetiracetamu nadal nie jest w pełni poznany. Wydaje się być różny od sposobu działania dostępnych obecnie leków przeciwpadaczkowych. Jego główny metabolit jest nieaktywny. Działanie przeciwdrgawkowe u ludzi, zarówno w padaczce z napadami częściowymi jak i uogólnionymi, potwierdziło szeroki zakres przedklinicznego profilu działania farmakologicznego. Po podaniu doustnym lewetiracetam szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie we krwi po 1,3 h od podania. Stabilizacja stężenia jest osiągana po 2 dniach, w przypadku schematu dawkowania 2 razy na dobę. Lek jest wydalany głównie z moczem (około 95%), a tylko nieznaczna ilość z kałem.

  Wskazania:

   Jest lekiem o szerokim spektrum działania. Preparat jest wskazany jako terapia wspomagająca w 

  leczeniu napadów częściowych lub częściowych wtórnie uogólnionych u dorosłych i dzieci w wieku od 4

  lat.

   Dawkowanie: początkowo 100 mg/dobę, po 2 tyg. 200 mg/dobę; dawkę docelową 400-600 mg/dobę

  uzyskuje się zwiększając dawki w odstępach 2 tyg. Początkowo przyjmuje się lek raz  na dobę, później

  można go podawać w dwóch dawkach podzielonych

   Poważne działania niepożądane: brak

  Mniej istotne działania niepożądane: rozdrażnienie/zmiany zachowania

   Interakcje:

·         indukcja enzymów/hamowanie enzymów - brak

·         doustne środki antykoncepcyjne - brak

·         warfaryna - brak

·         wpływ na inne leki - brak

·         inne uwagi - brak znanych interakcji z innymi LPP

 6. Okskarbazepina (OXC)

   Opis leku:  Jest lekiem chemicznie bardzo zbliżonym do powszechnie stosowanej karbamazepiny. Stworzono go jednak w ten sposób, by wywoływał mniej działań niepożądanych. Jednym słowem jest bardziej bezpieczniejszy niż jego pierwowzór. W odróżnieniu od karbamazepiny nie wpływa ona indukująco na enzymy wątrobowe, czyli nie powoduje, przyspieszenia metabolizmu siebie samej, jak i innych leków. Samo działanie jest takie samo jak karbamazepiny. Po podaniu doustnym, okskarbazepina jest całkowicie wchłaniana i podlega intensywnej przemianie do farmakologicznie aktywnego metabolitu (opisywanego w skrócie jako MHD). Ponad 95% dawki jest wydalane z moczem; wydalanie z kałem dotyczy mniej niż 4% podanej dawki.

     Wskazania:

  Leczenie napadów padaczkowych częściowych z towarzyszącymi lub nie - wtórnie uogólnionymi 

  napadami toniczno-klonicznymi. Preparat może być stosowany w monoterapii lub w leczeniu 

  skojarzonym u dorosłych i dzieci powyżej 6 lat.

   Dawkowanie: początkowo 300 mg/dobę, docelowo zwykle 1200 mg/dobę jako terapia jednolekowa lub

  900 – 2400 mg/dobę w skojarzeniu z innymi lekami (dawkę dobową dzieli się na 2-3 dawki).

   Poważne działania niepożądane: hiponatremia (obniżanie poziomu jonu sodowego we krwi, może

  prowadzić do obrzęków), wysypka

  Mniej istotne działania niepożądane: brak

   Interakcje:

·         indukcja enzymów/hamowanie enzymów - średnia/znaczna

·         doustne środki antykoncepcyjne - występują, ↓ stężenia etynyloestradiolu

·         warfaryna - brak

·         wpływ na inne leki - ↓ stężenia felodypiny w surowicy (lek kardiologiczny, blokujący kanały wapniowe), ↓ stężenia aktywnego metabolitu OCBZ po podaniu werapamilu

·         inne uwagi - ↓ stężenia lamotryginy, stężenia fenytoiny i fenobarbitalu w surowicy 

  Bibliografia:

  1. Dane na temat leków:  http://www.pharmindex.pl/

 2. Grabowska-Grzyb A, Leczenie padaczki, Terapia Archiwum, styczeń 2006

 3. La Roche SM, Helmers SL, The New Antiepileptic Drugs, JAMA 2004; 291: 605-613

 4. Leczenie w neurologii. Kompendium Anna Członkowska , Andrzej Członkowski 2004, str. 75-85