Symptomatologia zaburzeń układu pozapiramidalnego jest niezwykle szeroka. Objawy mogą stanowić odrębną jednostkę chorobową, jak również towarzyszyć innemu schorzeniu. Parkinsonizm, dystonie oraz tiki, to niektóre z zaburzeń ruchowych, które można zaobserwować zarówno samodzielnie występujące, będące objawem jednego, bądź nawet wielu schorzeń.
Spis treści:
Zaburzenia pozapiramidalnego układu
Potrafią objawiać się na wiele sposobów, stąd ich symptomatologia jest bardzo bogata. W najprostszy sposób, objawy, można podzielić na te, w których występuje nadmierna ilość ruchu, czyli hiperkinezy, do których zalicza się wszystkie mimowolne ruchy, oraz te, w których ruch jest ograniczony czy spowolniony i tu mamy do czynienia z hipokinezą.
Jednym z tego typu objawów, występującym głównie w chorobie Parkinsona, ale nie tylko, jest parkinsonizm. Charakterystyczne dla niego jest drżenie w stanie spoczynku, sztywność mięśni oraz ogólne spowolnienie ruchowe. Do tej grupy schorzeń można również przypisać zaburzenia chodu oraz postawy ciała wynikające ze sztywności mięśni. Drżenia mają jednostronny początek oraz stałą częstotliwość jak również zaobserwować je można w stanie spoczynku, co oznacza, że ustępują przy wykonywaniu ruchu. W związku z tym, iż schorzenia te mają charakter postępujący, dochodzi często do zaburzeń równowagi jak również do zaburzeń psychotycznych i otępień co znacznie utrudnia komunikację z pacjentem.
Innym zaburzeniem ruchowym są dystonie
Czyli dynamiczne zaburzenia napięcia mięśniowego, z przetrwałymi skurczami mięśni, które pozostają mimowolne. Podobnie jak w przypadku parkinsonizmu, mogą one stanowić odrębną jednostkę chorobową, jak również mogą obyć objawem towarzyszącym innemu schorzeniu. Dystonie mogą mieć charakter uogólniony i ten rodzaj dystonii ma zazwyczaj podłoże genetyczne, a jego rozwój przypada głównie na pierwsze 3 dekady życia człowieka. W przypadku dystonii połowiczej, można mówić o jej charakterze wtórym do danego schorzenia, na przykład udaru mózgu, a charakterystyczne dla niej jest objęcie górnej i dolnej kończyny po tej samej stronie ciała. Dystonia ogniskowa ma charakter miejscowy i zazwyczaj ujawnia się w późniejszych latach życia, czyli w 4 lub 6 dekadzie. Może mieć ona charakter przejściowy i nieco się wyciszyć po bodźcu dotykowym. Na występowanie objawów ma wpływ wiele czynników, takich jak wykonywana czynność czy bodźce zewnętrze, stąd też istnieje duże prawdopodobieństwo zmienności, niestałości objawów.
Zaburzenia pozapiramidalnego układu, fot. pantherstock
Tiki
Czyli kolejne zaburzenia ruchowe, to mimowolne, szybkie skurcze mięśni, które mają charakter rytmicznej powtarzalności w odstępach czasu. Tiki mogą być proste, jak na przykład w przypadku mrugnięć czy unoszenia ramion, ale również złożone, które mogą okazać się bardzo niebezpieczne (na przykład w sytuacjach samookaleczenia się). Tiki kloniczne są szybkie i krótkotrwałe, natomiast kiedy mowa jest o skurczu mięśni, który utrzymuje się dłużej, ruchy te zalicza się do tików dystonicznych. Tiki są przeważnie domeną mężczyzn i pojawiają się już w okresie dzieciństwa by utracić na swoim natężeniu po okresie dorastania. Warto również wspomnieć, iż tiki mogą mieć charakter zarówno ruchowy jak i głosowy.
