Badanie EEG jest często zlecane dzieciom z podejrzeniem różnych schorzeń neurologicznych. Przeznaczony dla rodziców artykuł przedstawia podstawowe informacje na temat badania EEG, ze szczególnym podkreśleniem wskazań do jego wykonywania oraz najważniejszych zasad interpretacji wyniku badania.
Spis treści:
Czym jest badanie elektroencefalograficzne?
Badanie elektroencefalograficzne, popularnie nazywane EEG, stanowi zapis czynności bioelektrycznej mózgu. Jest to badanie bezpieczne dla dziecka, nieobciążające koniecznością znieczulenia ani też narażeniem na promieniowanie, czy inne szkodliwe działania.
Praktycznie polega ono na założeniu na głowę dziecka elektrod, a następnie zarejestrowaniu czynności mózgu. U większości dzieci EEG może być wykonane w czasie czuwania, wymaga jedynie ograniczenia ruchliwości dziecka, gdyż w przeciwnym wypadku może dojść do wystąpienia zakłóceń zapis, tak zwanych artefaktów, utrudniających lub nawet uniemożliwiających interpretację zapisu.
U niemowląt i małych dzieci, a także u dzieci upośledzonych umysłowo, sam moment zakładania elektrod na głowę może być powodem niepokoju i pobudzenia ruchowego. W tych przypadkach wykonywany jest zapis eeg po deprywacji snu, to znaczy po pozbawieniu dziecka snu nocnego. W rezultacie rano pomimo założonych na głowę elektrod dziecko zasypia i zapis może być z powodzeniem wykonany i zinterpretowany.
Zapis w czuwaniu różni się od zapisu w czasie snu, gdyż ten drugi może ujawnić więcej zmian. Podobnie różni się zapis EEG noworodka, niemowlęcia i dziecka kilku – oraz kilkunastoletniego. Dlatego też interpretacja zapisu EEG oraz zalecenia dotyczące dalszego postępowania z pacjentem należą do doświadczonego neurologa dziecięcego. Poza wspomnianą wyżej deprywacją snu istnieją także inne metody mające na celu wykazanie większej ilości zmian niż zapis wykonany w czuwaniu. Do metod tych należy hyperwentylacja oraz fotostymulacja.
Pierwsza z tych metod polega na wykonywaniu przez badane dziecko kilku głębokich wdechów, natomiast druga z nich polega na emitowaniu błysków świetlnych w kierunku oczu pacjenta. Zapisy EEG uzyskane przy pomocy obu z tych metod mogą wnieść nowe, istotne informacje ważne w podejmowaniu decyzji dotyczących postępowania leczniczego.
Wskazania do wykonania zapisu EEG
Najczęstszym wskazaniem do wykonania zapisu EEG u dziecka jest występowania tak zwanych stanów napadowych, to znaczy powtarzających się incydentów nieprawidłowego zachowania dziecka, drgawek, zaburzeń świadomości. Tylko część z wymienionych objawów i zaburzeń może mieć charakter napadów padaczkowych, pozostałe określane są mianem niepadaczkowych stanów napadowych. W obydwu przypadkach inne jest rokowanie, a także leczenie dziecka. Badanie EEG umożliwia rozróżnienie napadów padaczkowych od niepadaczkowych.
Niezwykle istotna jest właściwa interpretacja zapisu EEG, bowiem znaczna liczba zdrowych dzieci i dorosłych posiada nieprawidłowe zapisy EEG. Należy więc pamiętać, iż nieprawidłowy zapis EEG nie jest równoznaczny z rozpoznaniem padaczki. Z drugiej jednak strony zapis EEG może ułatwić lekarzowi rozpoznanie zespołu padaczkowego, a tym samym wdrożenie właściwego leczenia.
U dzieci z padaczką zapis międzynapadowy, to jest wykonany pomiędzy występowaniem napadów padaczkowych, może być prawidłowy. Nie wyklucza to jednak rozpoznania padaczki. Bardzo wartościowy jest zapis napadowy, czyli wykonany w trakcie klinicznie trwającego napadu padaczki, a szczególnie zapis EEG połączony z video-rejestracją samego napadu, tak zwane Video EEG. Pozwala ono na właściwą klasyfikację napadu, określenie jego charakteru (ogniskowy czy uogólniony, a jeśli uogólniony, to pierwotnie czy wtórnie), a co za tym idzie stosowne leczenie. Co więcej, wielokrotnie zapis Video EEG pozwala na wykluczenie padaczki, a także odstawienie leków przeciwpadaczkowych.
Badanie elektroencefalograficzne u dzieci, fot. panthermedia
Podsumowując należy podkreślić, iż zapis EEG jest bardzo cenną metodą diagnostyczną w przypadkach padaczki u dzieci, jest metodą bezpieczną i nieobarczającą dzieci naświetlaniem czy koniecznością znieczulenia. Pozwala na rozpoznawanie, a czasem wykluczenie padaczki. Jednak interpretacja oraz wnioski dotyczące dalszego postępowania z dzieckiem zawsze powinny należeć do doświadczonego neurologa dziecięcego.
