Spis treści:

1. Objawy padaczki, epilepsji - napad padaczkowy
2. Objawy padaczki (epilepsji)
3. Typy napadów padaczkowych
4. Padaczka - napady bezdrgawkowe
5. Rozpoznanie padaczki, epilepsji
6. Leczenie padaczki - leki przeciwpadaczkowe
7. Padaczka - rokowanie, całkowite wyleczenie

Objawy padaczki, epilepsji - napad padaczkowy

Objawy padaczki pojawiają się nagle, niespodziewanie dla pacjenta i jego otoczenia, jednak w rzadkich przypadkach może zdarzać się, że napady padaczkowe są wywołany przez:

• Bodźce świetlne, występujące podczas oglądania telewizji bądź wpatrywania się w ekran monitora, czasami jest to wpatrywanie się w taflę wody jasno oświetloną promieniami słońca lub też błyski świetlne występujące podczas jazdy samochodem ( światło w liściach drzew lub odbite w szybie samochodu); nierzadko napady mogą występować w dyskotece pod wpływem występującego tam jasnego, błyszczącego oświetlenia.
• Infekcje najczęściej przebiegające z gorączką przeważnie są przyczyną wzrostu ilości napadów u pacjentów chorujących na padaczkę, niejednokrotnie po dłuższym okresie beznapadowym infekcja może być przyczyną nawrotu.
• Długotrwały wysiłek związany z hyperwentylają, czyli głębokim oddychaniem, u osób predysponowanych może spowodować wystąpienie napadu padaczkowego,
• Rzadko napady mogą mieć charakter odruchowy, to znaczy są wywołane przez nagły, niespodziewany dźwięk czy tez powtarzanie pewnej, stale tej samej czynności.

Niektórzy pacjenci przed wystąpieniem napadu padaczki doznają pewnych odczuć, np. nieprzyjemnego zapachu, muzyki lub wizji. Takie zjawisko nazywane jest aurą padaczkową.

Napad padaczki (epilepsji) - podsumowanie

• Napad padaczkowy pojawia się przeważnie nagle, niespodziewanie.
• Niektóre czynniki zewnętrzne mogą prowokować występowanie napadu padaczkowego- jeśli tak się dzieje, to należy dążyć do wyeliminowania tych czynników, na ile jest to możliwe.
• Aura poprzedzająca napad może być dla pacjenta i jego rodziny istotną wskazówką, gdyż po jej pojawieniu się pacjent jest w stanie poinformować o tym najbliższych.

Objawy padaczki (epilepsji)

Objawem padaczki są powtarzające się napady. Jednak charakter tych incydentów jest bardzo różnorodny i przeważnie bardzo zmienny w ciągu życia pacjenta. Padaczka jest przeważnie utożsamiana z drgawkami. I rzeczywiście najczęściej napad padaczkowy ma charakter drgawek, czyli powtarzających się skurczów, jednak nie jest to jedyna możliwość, bowiem istnieje cały szereg napadów padaczkowych bezdrgawkowych.

Typy napadów padaczkowych

• Napady drgawek dotyczyć mogą jednej kończyny, kącika ust, obu kończyn jednej połowy ciała, lub wszystkich kończyn; w tym czasie kontakt z chorym może być zachowany, ale także może dojść do utraty świadomości.
• Drgawki subtelniejsze, dotyczące kończyn lub twarzy są określane mianem mioklonii.
• U niemowląt występują napady określane mianem „ ukłonu ludzi Wschodu”, gdyż charakteryzują się powolnym zgięciem tułowia.
• U nowowrodków napady są bardzo niecharakterystyczne, mogą na przykład przybierać postać boksowania lub pedałowania.
• Napady bezdrgawkowe.

Padaczka - napady bezdrgawkowe

• napady nieświadomości lub wyłączeń- pacjent w trakcie napadu nie reaguje na kierowane do niego słowa, „ jest nieobecny”, a po kilku – kilkunastu sekundach wraca do wykonywanej wcześniej czynności,
• napady czuciowe podczas których pacjent podaje dziwne odczucia dotyczące sfery smaku, węchu, uczucie przechodzenia prądu,
• napady psychoruchowe, złożone, podczas których pacjent dziwnie się zachowuje, może powtarzać pewne słowa lub gesty, a nawet pozornie logicznie odpowiadać na pytania, stan taki może trwać nawet kilka godzin,

Napady bezdrgawkowe - podsumowanie

• padaczka nie zawsze musi oznaczać napady drgawek, choć bardzo często napad ma charakter drgawek,
• napady padaczkowe mają bardzo różnorodny charakter, stąd też ich rozpoznanie bywa trudne,
• rodzaj napadów padaczkowych zmienia się wraz z wiekiem pacjenta,
• nie zawsze w czasie napadu padaczkowego pacjent traci przytomność, czasami nawiązuje z otoczeniem kontakt słowny,
• napad padaczkowy rozpoczyna się nagle i przeważnie samoistnie się kończy,
• jeśli jednak napad przedłuża się stanowi on zagrożenie zdrowia i życia pacjenta.

Rozpoznanie padaczki, epilepsji

Napady padaczkowe mają bardzo różnorodny charakter, od bardzo subtelnych, wielokrotnie niezauważanych przez pacjenta i jego rodzinę, aż do napadów z utratą świadomości oraz drgawkami całego ciała. Występowanie dziwnych, niejasnych, powtarzających się objawów zawsze powinno skłonić pacjenta do zasięgnięcia porady lekarza poradni rejonowej. Następnie pacjent powinien zostać skierowany do lekarza specjalisty, w tym przypadku neurologa, a w przypadku dziecka- neurologa dziecięcego, w celu przeprowadzenia niezbędnych badań diagnostycznych mających na celu ostateczne ustalenie rozpoznania.

Najistotniejsza dla lekarza neurologa jest informacja na temat objawów, które niepokoją pacjenta i jego rodzinę. Bardzo pomocne okazują się nagrania na kasetach wideo lub DVD, gdyż pozwalają one na prześledzenia napadu od momentu jego pojawienia się, aż do zakończenia. Wielokrotnie pozwala to już po obejrzeniu takiego filmu nie tylko na ustalenie rozpoznania padaczki, ale nawet jej typu, co z kolei decyduje o sposobie leczenia pacjenta.

Oprócz opisu napadu lub jego obejrzenia należy przeprowadzić szereg badań specjalistycznych, a wśród nich przede wszystkim badania obrazujące budowę mózgu (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) oraz badanie czynności mózgu, czyli zapis elektroencefalograficzny (eeg). W niektórych przypadkach konieczne jest dodatkowo wykonanie specjalistycznych badań biochemicznych krwi, moczu oraz badań genetycznych.

Rozpoznanie padaczki - podsumowanie

• rozpoznanie padaczki jest rozpoznaniem klinicznym - jeśli nie ma napadów epilepji, to nie można rozpoznać padaczki,
• padaczkę rozpoznaje lekarz specjalista neurolog,
• najistotniejsze dla rozpoznania padaczki jest prześledzenie napadu u pacjenta lub obejrzenie zapis filmowego napadu,
• badania dodatkowe pomagają w ustaleniu przyczyny padaczki oraz decyzji o sposobie leczenia.

Leczenie padaczki - leki przeciwpadaczkowe

Leczenie padaczki należy rozpocząć po przeprowadzeniu wnikliwej analizy opisywanych objawów oraz przeprowadzeniu badań specjalistycznych. W większości przypadków leczenie epilepsji polega na stosowaniu jednego, rzadziej większej liczby leków przeciwpadaczkowych. W trakcie terapii padaczki konieczne jest korzystanie przez pacjenta z wizyt w poradni neurologicznej i stosowanie się do zaleceń prowadzącego neurologa. Okresowo, zwłaszcza jeśli leczenie nie jest skuteczne i napady epilepsji powtarzają się, niezbędne bywa powtórzenie badań lub przyjęcie pacjenta do szpitala.

W chwili obecnej znanych jest wiele leków przeciwpadaczkowych. Wśród nich sa leki stosowane od wieli lat, ale także leki nowe. Nie oznacza to, że leki nowe są lepsze lub skuteczniejsze od starych. Dobór właściwego leku przeciwpadaczkowego jest rozpatrywany indywidualnie dla każdego pacjenta leczonego w związku z epilepsją. Wybór leku jest uzależniony od typu napadów oraz wieku pacjenta, a także innych współistniejących schorzeń. Mechanizm działania leków przeciwpadaczkowych jest bardzo zróżnicowany, a jeśli pacjent otrzymuje więcej niż jeden lek, to pomiędzy nimi mogą zachodzić korzystne lub niekorzystne dla zdrowia pacjenta reakcje.

Leki przeciwpadaczkowe wprowadzane są stopniowo, a podanie pełnej dawki leku może wymagać kilku tygodni. Efekt działania leków przeciwpadaczkowych wymaga pewnego czasu, nawet kilku tygodni, od wprowadzenia pełnej dawki leku. Zbyt szybkie wprowadzenie pełnej dawki leku może być przyczyną wystąpienia u pacjenta działań niepożądanych, w tym także groźnych dla życia. Z kolei zbyt szybkie odstawienie leków może być przyczyna zwiększenia ilości napadów aż do stanu padaczkowego włącznie. Ten ostatni jest bezpośrednim stanem zagrożenia życia i wymaga szybkiego leczenia pacjenta w warunkach oddziału intensywnej terapii.

Jednak leki przeciwpadaczkowe to nie jedyna możliwość leczenia padaczki. W wybranych przypadkach bardzo skuteczną metodą leczenia jest zabieg operacyjny mózgu wykonywany przez neurochirurga. Obecnie dużą popularnością oraz dobrą skutecznością cieszy się leczenie dietetyczne polegające na ograniczeniu podaży węglowodanów, a zastąpienie ich tłuszczami. Wprowadzenie takiego leczenia jest możliwe w warunkach szpitalnych i wymaga kontroli takich parametrów surowicy krwi, jak stężenie cholesterolu i jego frakcji.

Leczenie padaczki - podsumowanie

• leczenie większości pacjentów z padaczką polega na stosowaniu wybranego leku przeciwpadaczkowego,
• lek przeciwpadaczkowy jest dobierany indywidualnie dla każdego pacjenta w zależności od rodzaju napadów epilepsji oraz wyników badań dodatkowych,
• konieczna jest systematyczna kontrola w poradni neurologicznej, a w razie potrzeby powtarzanie badań kontrolnych, także w warunkach szpitalnych,
• nie wolno szybko podnosić dawki leku przeciwpadaczkowgo, jak i szybko odstawiać stosowane leczeni - takie postępowanie może nawet doprowadzić do zgonu,
• do przerywania napadu stosowane są leki o szybkim i krótkotrwałym działaniu, np. diazepam we wlewkach doodbytniczych,
• większość pacjentów padaczkowych jest skutecznie leczona jednym lekkim,
• u części pacjentów konieczne jest stosowanie dwóch lub nawet trzech leków przeciwpadaczkowych,
• jeśli leki przeciwpadaczkowe nie kontrolują skutecznie ilości napadów należy brać pod uwagę leczenie chirurgiczne lub dietetyczne.

Padaczka - rokowanie, całkowite wyleczenie

U części pacjentów możliwe jest, po kilkuletnim okresie bez napadów, stopniowe odstawienie leków przeciwpadaczkowych. Takich pacjentów uważa się za wyleczonych, jeśli napady nie powtarzają się mimo braku leczenia. Jednak w przypadku niektórych typów napadów odstawienie leczenia nie jest możliwe, a każde zmniejszenie dawki leków może wywołać groźne nasilenie napadów.

Rokowanie jest więc zależne od typu napadów epilepsji oraz przyczyny padaczki. Wiadomo na przykład, że w przypadkach chorób genetycznie uwarunkowanych, jak stwardnienie guzowate, padaczka jest objawem organicznego uszkodzenia mózgu, a napady towarzyszą pacjentom przez całe życie mimo leczenia.

Padaczka - rokowanie, całkowite wyleczenie - podsumowanie

• rozpoznanie padaczki nie musi oznaczać konieczności leczenia przez całe życie,
• u niektórych chorych możliwe jest stopniowe, pod kontrolą neurologa, odstawianie leków przeciwpadaczkowych po kilkuletnim okresie bez napadów,
• w przypadkach niektórych schorzeń przebiegających z padaczką leczenia nie można przerwać.

Przedstawione powyżej informacje stanowią jedynie zarys problemu jakim jest padaczka, jej rozpoznanie i leczenie. Z pewnością opracowanie to nie odpowiada na wszystkie pytania nasuwające się w związku z rozpoznaniem padaczki. Źródłem szerszej wiedzy powinien być dla pacjenta lekarz rodzinny oraz specjalista neurolog.

Zapraszamy do skorzystania z bazy więdzy zawartej w dziale Padaczka.