W mgnieniu oka obliczają w pamięci skomplikowane obliczenia matematyczne lub z pamięci potrafią zagrać tysiące utworów. Dysponują niewiarydodnymi umiejetnościami artystycznymi a mimo tego nie potrafią wykonywać nawet najprostszych codziennych czynności i wymagają stałej opieki. Sawanci - genialni idioci?
Spis treści:
Zespół Sawanta
Zespół Sawanta (fr.. savant – uczony) jest rzadkim przypadkiem, w którym osoby upośledzone umysłowo posiadają zadziwiające umiejętności oraz doskonałą pamięć, wręcz mechaniczną. Pierwszy przypadek sawantyzmu został opisany w 1789 r, kiedy to Amerykański pionier psychiatrii Benjamin Rush zainteresował się przypadkiem Thomasa Fullera. Człowiek ten miał znikomą znajomość matematyki (ograniczoną do prostego liczenia), jednakże potrafił w niecałą minutę obliczyć liczbę sekund, które przeżył przykładowy człowiek w ciągu 70 lat, 17 dni i 12 godzin. Prawie przez całe życie był analfabetą.
Przyczyny zespołu Sawanta
Nie wiadomo dokładnie co powoduje powstawanie syndromu sawanta. Wyniki badań przeprowadzonych przez Bernarda Rimland z Autism Research Institute przybliżają nas do tezy, że przyczyną jest upośledzenie funkcji lewej półkuli mózgu, co powoduje kompensacyjną zwiększoną aktywność prawej półkuli, a to właśnie ona odpowiada za zdolności muzyczne, plastyczne, matematyczne oraz związane z orientacją przestrzenną i zręcznością manualną. Badanie wykonane zostało metodą tomografii komputerowej pokazując zwiększony przepływ krwi w przedniej części kory mózgowej i obniżony w lewym płacie skroniowym u sawanta-artysty.
Mimo, że osoby te posiadają iloraz inteligencji w zakresie od 40 do 70 IQ, nie potrafią samodzielnie funkcjonować w społeczeństwie i potrzebują całodobowej opieki to wykazują się zdolnościami, o których zwykły człowiek może tylko pomarzyć.
Do najsłynniejszych z nich można zaliczyć takie osoby jak:
Kim Peek - człowiek encyklopedia. Urodzony w stanie Utah w USA Amerykanin zapamiętywał wszystko co przeczyta, znał na pamięć ponad 12 tysięcy książek, potrafił czytać jednocześnie dwie strony, jedną jednym okiem, a drugą drugim. Potrafił przedstawić historie panowania każdego władcy, ponadto miał niesamowitą wiedzę muzyczną – znał bardzo wiele utworów, potrafił przypisać je do autorów i podać datę pierwszego wykonania. Był inspiracją twórców filmu nagrodzonego Oscarem Rain Man.
Stephen Wiltshire - angielski autystyczny sawant o fotograficznej pamięci architektonicznej. Potrafi odtworzyć na rysunku dokładną bryłę każdego widzianego zaledwie przez chwilę budynku. Zasłynął, rysując wielkie panoramy miast, jak: Rzym, Hong Kong, Frankfurt, Madryt, Dubaj, Jerozolima i Londyn, które oglądał podczas krótkiego lotu helikopterem.
Daniel Tammet - cierpi na epilepsję i zespół Aspergera. Daniel jest synestetykiem - odbiera cyfry jako dźwięki, kolory lub kształty. Płynnie posługuje się 11 językami, opracował swój własny język Mänti. W przeciągu tygodnia nauczył się islandzkiego. Dokonuje skomplikowanych obliczeń z zadziwiającą szybkością, precyzją przewyższając kalkulator. Wyniki rachunków pojawiają się natychmiast w jegomózgu, przybierając różne kształty i kolory. Tammet jest rekordzistą Europy w recytowaniu z pamięci 22 514 cyfr liczby pi.
Zespół Sawanta, fot. shutterstock
Syndrom sawanta nie jest chorobą, a tylko współistneijacym objawem, nie ma na niego lekarstwa. Do dzisiejszego dnia opisano około 100 przypadków sawantyzmu, wystepuje on najcześciej u meżczyzn, co prawdopodobnie jest wynikiwem wpływu testosteronu na rozwój mózgu w życiu płodowym. Zespół najczęściej ma charakter wrodzony, jednak może się on ujawnić również w wyniku uszkodzenia lub choroby mózgu.
Kiedyś uważani za dziwaków, odmieńców, musieli ukrywać się z swoimi umiejętnościami, dziś dzięki nim wychodzą z cienia swojej choroby.
