Naczyniaki mózgu, czyli malformacje naczyniowe, to wrodzone lub nabyte wady naczyń mózgowych, powstające głównie na etapie rozwoju płodowego, podczas kształtowania się naczyń mózgowych.
Spis treści:
- Typy naczyniaków mózgu
- Objawy charakterystyczne
- Ryzyko krwawienia
- Diagnostyka malformacji naczyniowych
- Leczenie naczyniaków
Typy naczyniaków mózgu
Wyróżnia się cztery typy malformacji naczyniowych:
- malformacje tetniczo-żylne, są spotykane najczęściej, wytworzone zostają przez kłąb patologicznych naczyń łączących tętnice i żyły, zwykle to właśnie one wywołują krwotoki w obrębie mózgowia
- naczyniaki żylne, swoją strukturą przypominające żyły, umiejscowione są głównie w oponach i rdzeniu kręgowym
- naczyniaki jamiste, przypominają poszerzone żyły z pojedynczą warstwą nabłonka, często stanowią źródło krwotoków wewnątrzczaszkowych
- naczyniaki włośniczkowe, to delikatne i cienkie naczynia, znajdują się przede wszystkim w istocie białej mózgu i moście
Objawy charakterystyczne dla naczyniaków mózgu
Zazwyczaj naczyniaki mózgu ujawniają się kilinicznie dopiero po 40 roku życia, wcześniej mogą dawać szereg objawów neurologicznych, takich jak:
- pulsujące, jednostronne bóle głowy,
- zaburzenia pola widzenia,
- niedowłady,
- drgawki,
- otępienie.
U 10-30% osób z malformacją tętniczo-żylną mogą pojawić się napady padaczkowe, w szczególności jeśli naczyniak ulokował się w korze mózgu. Drgawki najprawdopodobniej wywoływane są mikrokrwawieniami w okolicy zmiany naczyniowej.
Ryzyko krwawienia
Prawdopodobieństwo wystąpienia krwotoku sięga 50% w przypadku naczyniaka tętniczo-żylnego, ale rokowania są znacznie lepsze niż po krwawieniu spowodowanym tętniakami, a śmiertelność z powodu krwawienia sięga około 10-15%. Krwawienie wywołać może także naczyniak jamisty, ale ryzyko wynosi zaledwie 1% w skali roku. Jakość i ilość powikłań takiego krwawienia zależna jest od jego lokalizajcji i rozmiaru.
Diagnostyka malformacji naczyniowych
W celu diagnozy naczyniaków mózgu należy wykonać badania obrazowe takie angiografia tomografii komputerowej lub angiografia rezonansu magnetycznego, w trakcie których po dożylnym podaniu środka kontrastującego widoczne są nieprawidłowo poszerzone naczynia oraz zaburzony przepływ krwi.
Ze względu na specyfikę i małoinwazyjność rezonanas magnetyczny jest podstawowym badaniem diagnostycznym, jednak u niektórych pacjentów wykonuje sie tradycyjną angiografię naczyń mózgowych, która pomimo swej inwazyjności jest najlepszą metodą umożliwiającą ocenę hemodynamiczną.
Leczenie naczyniaków
Metoda leczenia zależna jest od wielkości i budowy patologicznego naczynia. Często łączy się techniki neurochirurgiczne z wewnątrznaczyniową embolizacją, możliwe jest także wykorzystanie technik radiochirurgicznych polegających na naświetlaniu nieprawidłowych naczyń skupioną wiązka promieni, co prowadzi do ich zaniku i wytworzenia blizny.
Wewnątrznaczyniowa embolizacja to wypełnienie odpowiednim materiałem gniazda naczyniaka, poprzez użycie spejalnego cewnika. Zwykle wykonywane są przed zabiegami neurochirurgicznymi w celu zmniejszenia krwawienia śródoperacyjnego. Emobolizacja wykonana może być także przed zabiegiem radiochirurgicznym, aby zmniejszyć rozmiar malformacji i umożliwić lepszą reakcje na naświetlanie.
