Rozszczepy kręgosłupa podzielić można na:

1. Otwarte (jawne) – nie doszło do rozwinięcia rdzenia oraz osłaniających go opon.
2. Zamknięte (utajone) – dotyczą jedynie uszkodzenia tkanki kostnej, natomiast nie dochodzi do uszkodzenia tkanki nerwowej ani opon.

Obraz kliniczny rozszczepu kręgosłupa nie jest jednolity, gdyż objawy zależą od stopnia rozszczepu. Na tej podstawie wyróżnia się:

1. Tarń dwudzielna utajona – zazwyczaj jej przebieg jest bezobjawowy. Ewentualnie może objawiać się moczeniem nocnym. Jednakże w niektórych przypadkach może dojść do rozwinięcia się korzeniowego zespołu bólowo-uciskowego.
2. Przepuklina oponowa – spowodowana przemieszczeniem się worka oponowego (nie zawierającego rdzenia) poza kanał kręgowy. Zazwyczaj jedynym objawem mogą być nietrwałe zaburzenia oddawania moczu.
3. Przepuklina oponowo – rdzeniowa –  spowodowana jest przemieszczeniem się worka oponowego poza obręb kanału kręgowego, jednakże w odróżnieniu od przepukliny oponowej, worek zawiera elementy rdzeniowe lub korzeniowe. Z tego powodu wada ta jest znacznie poważniejsza od wyżej wymienionej. W efekcie uszkodzenia odcinka rdzenia dochodzi do upośledzenia przekaźnictwa nerwowego do unerwianych przez niego narządów. Najczęściej uszkodzenie kręgosłupa zlokalizowane jest w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, co prowadzi do upośledzenia funkcji kończyn dolnych. Objawia się to niedowładami mięśni lub ich całkowitym porażeniem, osłabieniem lub zniesieniem odruchów, zaburzeniem czucia , a także zaburzeniami zwieraczy odbytu i czynności pęcherza moczowego.Jeżeli uszkodzenie rdzenia zlokalizowane jest w odcinku odpowiedzialnym za unerwienie danych mięśni, obserwuje się: obniżenie napięcia mięśniowego, osłabienie siły mięśni, zniesienie odruchów. Objawami towarzyszącymi są zmiany skórne – staje się zimna, cienka i bardzo przesuszona, oraz zanik mięśni. Natomiast jeżeli obszar uszkodzenia rdzenia znajduje się ponad okolicą unerwiającą dane mięśnie mamy do czynienia ze wzrostem napięcia mięśniowego, wzmożeniem odruchów oraz osłabieniem siły mięśni i ruchów czyli porażeniem spastycznym.W wadzie zamkniętej obserwuje się znaczy przyrost tkanki glejowej w okolicy uszkodzenia, natomiast dla wady otwartej charakterystycznym objawem jest trwały wysącz płynu mózgowo-rdzeniowego.
4. Całkowity rozszczep kręgosłupa i rdzenia – jest najpoważniejszą wadą rozwojową spośród wszystkich rozszczepów. Spowodowany jest niezrośnięciem się cewy nerwowej oraz łuków kręgów obserwowanym na przestrzeni zazwyczaj kilku kręgów. Cienki, rozdwojony rdzeń kręgowy narażony jest na działanie czynników zewnętrznych, gdyż kanał kręgowy w którym jest położony, nie jest zamknięty. Spowodowane to jest tym, że ponad obszarem rozszczepu nie doszło do połączenia się skóry, łuków kręgów, opon i rdzenia.

Diagnoza rozszczepów oparta jest o badania laboratoryjne, dzięki którym możliwe jest określenie stopnia i miejsca rozszczepu. Wśród podstawowych badań wyróżnia się:

• rezonans magnetyczny (MRI) – różnicowanie rozszczepów pod względem stopnia uszkodzenia.
• badanie potencjałów somatosensorycznych – stosowane w celu lokalizacji miejsca wystąpienia uszkodzenia, głównie w zamkniętych rozszczepach.
• oznaczanie stężenia alfa-fetoproteiny w surowicy matki – stosowane jako badanie przesiewowe w kierunku otwartych rozszczepów
• USG – daje możliwość zauważenia wad rozwojowych u płodu. W przypadku rozszczepów, ich wykrycie możliwe jest już w 16 – 20 tygodniu ciąży.

Leczenie

W przypadku rozszczepów jedyną metodą leczenia jest wykonanie operacji najszybciej jak jest to tylko możliwe. Następnym krokiem jest rehabilitacja mająca na celu usprawnienie funkcji, które były zaburzone poprzez normalizację napięcia mięśniowego, stabilizację i zapobieganie skutkom długiego unieruchomienia i spastyczności.