Zanieczyszczenie środowiska to wciąż rosnący problem. Największym zagrożeniem dla człowieka są zanieczyszczenia, jakie obecne są we wdychanym codziennie powietrzu. Substancje szkodliwe, które dostają się do atmosfery w efekcie procesu spalania, mają znaczący wpływ na zdrowie człowieka w kontekście pojawienia się wielu schorzeń, w tym tych przewlekłych. Oprócz chorób układu oddechowego czy sercowo- naczyniowego bardzo groźne zmiany obserwuje się także w obrębie układu nerwowego.
Przywołując raport „Ambient Air Pollution Database 2016” WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) stwierdzić można, że 33 z najbardziej zanieczyszczonych 50 miast Unii Europejskiej to miasta polskie, z czego aż 10 mieści się w województwie śląskim. Z innego raportu WHO („Economic cost of the health impact of air pollution in Europe” 2015 r.) wyciągamy wnioski o zachorowaniach i zgonach, jakie powodują zanieczyszczenia powietrza – w roku 2010 to właśnie zanieczyszczenia powietrza, którym oddychamy, przyczyniły się do śmierci 48544 Polaków. Kolejną kwestią związaną bezpośrednio z tym zagadnieniem są koszty, jakie zostały w związku z tym wygenerowane. Szacunkowo i statystycznie uważa się, że obecność zanieczyszczenia w postaci pyłu zawieszonego PM2,5 przyczynia się do około pół miliona przypadków przedwczesnych zgonów na terenie całej Europy, z czego 80% stanowią przypadki chorób układu oddechowego i raka płuc [1].
Źródła zanieczyszczeń powietrza
W kontekście zanieczyszczenia nie można rozpatrywać jedynie zanieczyszczeń powietrza – mowa jest o zanieczyszczeniach całego środowiska: powietrza, wody i gleby. Warto jednak mieć na uwadze szczególny wpływ zanieczyszczeń obecnych w powietrzu na życia człowieka, generowane choroby oraz na dalszą degradację całego środowiska naturalnego [2].
Zanieczyszczenia przedostają się do powietrza zarówno za pośrednictwem działalności człowieka (mowa o zanieczyszczeniach antropogennych), jak również za pośrednictwem zjawisk naturalnych, do których dochodzi w środowisku naturalnym, takich jak pylenie powierzchni ziemi czy wybuch wulkanów.
Czynniki antropogenne stanowią jednak ponad 75% ogólnej, całkowitej emisji pyłu do atmosfery, stąd można stwierdzić, że działalność człowieka w największym stopniu przyczynia się do zanieczyszczenia powietrza. Źródłem emitowanych substancji (drobnych pyłów PM10, PM2,5) jest spalanie paliw. Podobnie jest z CO oraz CO2, które do powietrza dostają się także za pośrednictwem spalania, jak również substancje takie jak WWA, ditoksyny, furany czy sadze, które mają wpływ nie tylko na zdrowie człowieka, ale w dużej mierze przyczyniają się do zmian klimatycznych. Wszystkie te substancje to efekty niezupełnego i niecałkowitego procesu spalania, co zależne jest zarówno od jakości paliw, które poddawane są spalaniu, ale także od technologii samego procesu spalania oraz od jego organizacji [2].
fot. panthermedia
Obserwowalne skutki
To, że do atmosfery wprowadzany codziennie duże ilości zanieczyszczeń, wiąże się z generowaniem wysokich stężeń, co szczególnie obserwowalne jest w obszarach, gdzie zabudowa jest gęsta, a powietrze nie ma odpowiedniej cyrkulacji. Pojawia się wówczas obserwowalne często w dużych miastach zjawisko smogu – nienaturalnego zjawiska atmosferycznego, spowodowanego zarówno obecnymi zanieczyszczeniami, jak i naturalnie występującymi zjawiskami w atmosferze (mgła, występowanie cieków wodnych i akwenów, braku odpowiedniej cyrkulacji) [2].
