Drgawki gorączkowe to przypadłość, która spędza sen z powiek rodzicom. Trudno się dziwić, bowiem każdy napad padaczkowy budzi lęk, strach i obawę. Nie zawsze jednak napad padaczkowy oznaczać musi poważną chorobę mózgu i układu nerwowego. Tak właśnie jest z drgawkami gorączkowymi – choć wyglądają niekiedy bardzo dramatycznie, ich wystąpienie zazwyczaj nie wiąże się z poważnymi konsekwencjami.
Drgawki gorączkowe to łagodna postać napadów padaczkowych. Występują u około 2-3% dzieci w wieku między 3. miesiącem a 5. rokiem życia. Najczęściej obserwowane są jednak u niemowląt. Jak sama nazwa wskazuje, drgawki te występują w trakcie chorób przebiegających z gorączką, u dzieci bez zakażeń ośrodkowego układu nerwowego i epizodów drgawkowych występujących bez gorączki. Możemy podzielić je na drgawki proste – napad uogólniony, pojedynczy, trwający <10 min – oraz złożone – napad ogniskowy, wiele epizodów podczas stanu gorączkowego, trwający >10 min. Drgawki gorączkowe proste mają w zdecydowanej większości przypadków dobre rokowanie i nie wymagają rozszerzonych badań diagnostycznych, natomiast wystąpienie drgawek gorączkowych złożonych powinno się poddać wnikliwej ocenie klinicznej, badaniom laboratoryjnym oraz neuroobrazowaniu, ponieważ mogą być objawem innych chorób ośrodkowego układu nerwowego i niekiedy predysponują do rozwinięcia padaczki w późniejszym wieku.
Dzieci, u których wystąpił epizod drgawek gorączkowych prostych, nie powinny być rutynowo hospitalizowane poza dwoma wyjątkami: gdzie dziecko ma <18 miesięcy lub gdy rodzice nie są w stanie zapewnić mu odpowiedniej opieki. U dzieci z drgawkami gorączkowymi złożonymi należy wykluczyć ciężkie choroby neurologiczne (zakażenia, wady mózgu, choroby skórno-nerwowe, demielinizacyjne czy koagulopatie). Jako że drgawki złożone częściej wiążą się z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, wskazane jest wykonanie punkcji lędźwiowej, która pozwoli wykluczyć lub potwierdzić tę infekcję (w ramach kwalifikacji do tego zabiegu zawsze należy wziąć pod uwagę obecność innych objawów wskazujących na tę etiologię drgawek).
Ryzyko nawrotu drgawek gorączkowych po pierwszym epizodzie wynosi około 40%, z czego 90% przypadków ma miejsce w 2. roku od zdarzenia. Do najczęstszych czynników ryzyka warunkujących powtórne wystąpienie drgawek jest wiek w chwili wystąpienia pierwszego napadu <15 miesięcy, dodatni wywiad rodzinny w kierunku drgawek gorączkowych lub padaczki, wcześniejsze liczne napady towarzyszące gorączce oraz niższa temperatura ciała przed pierwszym napadem.
Drgawki proste i większość złożonych trwają zazwyczaj około 2-3 minut i ustępują samoistnie. Aktywne leczenie należy rozpoczynać, gdy napad trwa 5 minut i dłużej. Postępowanie polega na utrzymaniu podstawowych funkcji życiowych i podaniu diazepamu doodbytniczo.
Żadna profilaktyka nie daje stuprocentowej pewności, że drgawki się nie pojawią. Można jednak nieco zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia podczas gorączki przez: zapobieganie przegrzewaniu dziecka, szczepienie zgodnie z kalendarzem oraz zbijanie gorączki za pomocą dostępnych leków i metod fizykalnych.