Stwardnienie zanikowe boczne (łac. sclerosis lateralis amyotrophica, SLA, ang. amyotrophic lateral sclerosis, ALS), zaliczane jest do bardzo ciężkich chorób układu nerwowego (uszkodzenia obecne są zarówno w centralnym jak i obwodowym układzie nerwowym).
Spis treści:
Opisana została pod koniec XIX wieku przez francuskiego neurologa Jean-Marie Charcota. Osoby młode zapadają na nią bardzo sporadycznie, najgęściej dotyka ona osób pomiędzy 50tym a 70 tym rokiem życia.
Kobiety chorują na stwardnienie zanikowe boczne dwa razy rzadziej niż mężczyźni. Jest to choroba nieuleczalna, a podawane leki i stosowane zabiegi w trakcie jej trwania mają na celu poprawę jakości i funkcjonowania pacjenta w życiu codziennym.
Pacjenci żyją z tą chorobą do około 5ciu lat, w przypadku łagodnej postaci choroby mogą żyć trochę dłużej. Choroba ta może być mylona ze stwardnieniem rozsianym.
Jakie są przyczyny stwardnienia zanikowego bocznego
Stwardnienie zanikowe boczne to choroba, w której mamy do czynienia z porażeniem neuronów ruchowych (włókien nerwowych oraz neuronów znajdujących się w mózgu), co z kolei doprowadza do upośledzenia prawidłowego funkcjonowania mięśni, a następnie do śmierci.
Przyczyna tej nieuleczalnej, postępującej choroby neurodegeneracyjnej nie została do dziś dokładnie poznana.
Szczególną uwagę zwraca się na udział:
- stresu oksydacyjnego,
- aminokwasów (w tym glutaminianu),
- wapnia,
- zaburzenia o podłożu autoimmunologicznym,
- czynniki wirusowe,
- predyspozycje genetyczne (jeśli w rodzinie zachoruje jedna osoba, prawdopodobieństwo iż zachorują inne osoby jest bardzo niewielkie), dziedziczona jest w sposób autosomalnie dominujący,
- nadmiar glutaminianu,
- czynniki toksyczne (zatrucie metalami ciężkimi),
- inne czynniki, których rola nie została jak dotąd poznana.
Cały czas trwają badania nad poznaniem przyczyny stwardnienia zanikowego bocznego oraz czynników indukujących rozwój tej choroby.
Dziś wiemy, iż „wyzwalaczami” choroby są m.in.: zatrucie ołowiem oraz radioterapia.
W chwili obecnej wyróżnia się trzy podstawowe postacie stwardnienia zanikowego bocznego:
- Postać obwodowa, związana z uszkodzeniami neuronu obwodowego.
- Postać piramidowa, gdzie charakterystycznymi objawami są objawy piramidowe.
- Postać opuszkowa, gdzie objawami są problemy z poruszaniem kończynami, mówieniem, pobieraniem pokarmu i połykanie.
Objawy stwardnienia zanikowego bocznego
Objawy są indywidualne dla każdego pacjenta. Nie wszyscy pacjenci, wykazują takie same objawy i taki sam przebieg choroby.
Początkowe objawy choroby, nie wskazują na jakikolwiek poważny problem, może to być zmęczenie (które utrzymuje się dość długo), problemy ze snem, z utrzymaniem równowagi, zawroty głowy, osłabienie mięśni czy niczym nie spowodowane, nagłe upadki. Z czasem pojawiają się kolejne objawy, które utrudniają normalne funkcjonowanie w życiu codziennym.
Do najczęściej wymienianych objawów stwardnienia zanikowego bocznego wymienia się:
- Problemy i zaburzenia związane z ruchem, wśród których wymieniamy, osłabienie mięśni nóg, dłoni, odczucia drżenia mięśni, obecność odruchu Babińskiego.
- Problemy z połykaniem oraz przeżuwaniem, którym towarzyszą problemy z mową oraz bardzo obfitym ślinieniem się.
- Problemy z mową, która staje się bełkotliwa, spowolniona, wymaga bardzo dużego wysiłku.
- Problemy z oddychaniem, spowodowane zaleganiem wydzieliny w drogach oddechowych, upośledzenie funkcji mięśni gardła, krtani, przełyku.
- Problemy z zasypianiem oraz snem.
- Zaburzenia psychiczne, wśród których wymienia się lękliwość, płaczliwość, depresję, nadpobudliwość czy agresję.
- Różnego rodzaju dolegliwości bólowe spowodowane chorobą.
