AI, czyli sztuczna inteligencja od jakiegoś czasu wzbudza ciekawość, ale też niepokój. Nowoczesna technologia potrafi już nie tylko prowadzić z nami rozmowę, grać, a nawet wygrywać w gry komputerowe czy samodzielnie prowadzić pojazdy, ale także… pracować wydajniej niż ludzie. Nic więc dziwnego, że wielu z nas zastanawia się, czy jego zawód niebawem nie zostanie wyparty przez algorytmy. Istnieją jednak profesje, które nie tak łatwo zastąpić – należy do nich zawód opiekuna osób starszych, który nie ogranicza się tylko do zadań praktycznych, ale przede wszystkim wymaga zdolności interpersonalnych, empatii i wrażliwości. Jedna rzecz nie ulega jednak wątpliwości – sztuczna inteligencja coraz mocniej będzie ingerować w nasze życie, także to zawodowe. Czy i w jaki sposób AI wesprze opiekunów w ich codziennej pracy? Sprawdziliśmy to zadając popularnemu chatbot’owi kilka prostych zadań. Jak mu poszło?
Opiekun – zawód przeszłości czy przyszłości?
W marcu 2023 roku firma Goldman Sachs opublikowała raport, w którym oszacowano, że sztuczna inteligencja może wykonać jedną czwartą wszystkich prac wykonywanych obecnie przez ludzi. Zawody, które najbardziej zagrożone są przez rozwój robotyzacji to m.in. te, związane z obsługą klienta, transportem i logistyką, administracją, produkcją i przetwórstwem, a nawet edukacją i kulturą. Są jednak takie profesje, które wymagają wyraźnie ludzkich cech, takich jak strategiczne, nieszablonowe myślenie, umiejętność rozwiązywania problemów czy inteligencja emocjonalna. Do tej grupy można zaliczyć więc zawód prawnika, policjanta, ale też pielęgniarki i opiekuna.
– Sztuczna inteligencja ma potencjał, aby wspomagać i ułatwiać pracę opiekunów, ale zastąpienie ich w pełni przez AI w najbliższej przyszłości jest mało prawdopodobne. Dysponujemy już pewnymi rozwiązaniami, które są w stanie ułatwić wykonywanie tego zawodu – aplikacje mobilne przypominające o zażyciu leków, systemy monitorowania bezpieczeństwa czy urządzenia do zdalnej diagnostyki. Jednak oprócz wykonywania czynności pielęgnacyjnych, przygotowywania posiłków czy podawania leków, zawód opiekuna to rodzaj zajęcia wymagającego szczególnej empatii, otwartości w komunikacji, cierpliwości czy poczucia humoru. Te cechy są trudne do zastąpienia nawet przez najbardziej zaawansowane systemy. Opiekun to więc zawód przyszłości, tym bardziej, że żyjemy w starzejącym się społeczeństwie – tak jak przybywa osób starszych, tak rośnie zapotrzebowanie na profesjonalną pomoc dla nich. – mówi dr Anna Dajlidko, Dyrektor Operacyjna Regionu Północ w Promedica24.
Podaj leki, przygotuj pełnowartościowy posiłek i podnieś na duchu
Chociaż dobrze wiemy, że „ludzkie” cechy są unikalne, mimo wszystko większość, bo aż 68% Polaków obawia się, że ChatGPT, czyli chatbot wyposażony w sztuczną inteligencję, zabierze nam pracę. Jednocześnie tylko 11% z nas wypróbowało to narzędzie. Czy opiekunowie osób starszych rzeczywiście mogą być pewni, że ich zawód nie zostanie całkowicie wyparty przez algorytmy? Żeby to sprawdzić, poprosiliśmy ChatGPT o wsparcie w wykonaniu kilku zadań i rozwiązania problemów, które na co dzień wykonują opiekunki i opiekunowie w swojej pracy.
– Sztuczna inteligencja może wspomóc pracę opiekuna, ale jej nie zastąpi. Może przypomnieć o terminie przyjęcia leków, ale ich nie poda i nie zdecyduje o konkretnej dawce, podsunie pomysł na zdrową kolację, ale jej nie przygotuje. Opowie kawał i przytoczy zabawną historię, ale czy to faktycznie podniesie na duchu podopiecznego? Kolejną kwestią jest brak zaufania do AI, zwłaszcza przez osoby ze starszego pokolenia, które niezwykle cenią sobie kontakt z drugim człowiekiem. – dodaje dr Anna Dajlidko
Opiekun – zawód dla każdego?
Praca jako opiekun to doskonała alternatywa pracy sezonowej, np. w okresie wakacyjnym dla osób na co dzień wykonujących zawód nauczyciela czy przedszkolanki oraz kobiet czy mężczyzn nie mających jeszcze stałego zatrudnienia. Zazwyczaj odbywa się na zasadzie 4/6 tygodniowych lub dłuższych kontraktów, dlatego skorzystać mogą z niej również wszyscy ci, którzy myślą nad zmianą zawodu, od jakiegoś czasu nie pracowali a chcą wrócić do aktywności zawodowej oraz dla tych, chcących podreperować domowy budżet. Opiekun to jednak profesja nie dla każdego, wymagająca umiejętności których nie zawsze da się nauczyć. Zawód ten w dużej mierze opiera się na wsparciu, pomocy i organizacji codziennych zajęć podopiecznym. Wymaga sprawności fizycznej, przydatnej m.in. w asystowaniu przy siadaniu, chodzeniu czy myciu się. Oprócz dobrej kondycji ważniejsza jest jednak siła psychiczna, ale też cierpliwość, odpowiedzialność, motywacja do pracy i pozytywne nastawienie. Tych cech jeszcze przez długi czas nie nauczą się roboty.
