Stwardnienie rozsiane, schorzenie zaliczane do grupy chorób demielinizacyjnych, charakteryzuje się wieloogniskowym uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego co prowadzi do powstania zróżnicowanych objawów neurologicznych.
Przebiega z okresami zaostrzeń i remisji, doprowadzając ostatecznie do nieodwracalnego uszkodzenia układu nerwowego oraz kalectwa. Etiologia natomiast nadal nie została poznana. Postawienie rozpoznania jest niezwykle trudne i jest dużym wyzwaniem, ponieważ w przebiegu tego schorzenia nie występują żadne patognomiczne objawy kliniczne, nie ma też charakterystycznych badań laboratoryjnych i klinicznych.
Postawienie natomiast właściwego rozpoznania ma ogromne znaczenie, wpływając na życie pacjentów, ponieważ pozwala odpowiednio wcześnie podjąć leczenie. W diagnostyce i ocenie przebiegu choroby największą rolę odgrywa obecnie obrazowanie ośrodkowego układu nerwowego techniką rezonansu magnetycznego. Jest to najbardziej czułe badanie w rozpoznawaniu tzw. plak demielinizacyjnych, charakterystycznych dla tej choroby, które widoczne są w postaci hiperintensywnych zmian rozsianych w istocie białej- pokazuje ich obecność w 90%. Dla porównania inne techniki wykorzystywane w diagnostyce są skuteczne dla TK w 50%, dla badań laboratoryjnych typu potencjały wywołane z pnia mózgu i obecność prążków oligoklonalnych w płynie mózgowo-rdzeniowym – 75%.
fot. panthermedia
Obszary demielinizacji to nic innego, jak obszar zniszczenia osłonki mielinowej, takie ogniska mogą występować w istocie białej mózgu oraz rdzenia kręgowego. Taka demielinizacja powoduje zaburzenia przewodzenia nerwowego i funkcji nerwowych, a to z kolei doprowadza do powstania objawów stwardnienia. Wykorzystując odpowiednie sekwencje stosowane w diagnostyce rezonansu magnetycznego można określić ilość, lokalizację ognisk demielinizacji, a także ocenić czy są one aktywne czy nie. Szczególnie przydatne jest to w przypadku zmian stwierdzanych w rdzeniu kręgowym, wykonując badanie MR można uniknąć wówczas biopsji rdzenia. Możliwe jest również na podstawie wyglądu tych zmian i ich lokalizacji, biorąc pod uwagę kryteria diagnostyczne SM odróżnić te obszary od innych ognisk demielinizacji, które występują na przykład w naczyniopochodnym uszkodzeniu mózgu lub w niespecyficznych zapaleniach mózgu.
Za pomocą badania MR można również ocenić stopień zaniku mózgu, który stanowi nowy parametr oceny, skorelowany z nasileniem objawów klinicznych.
