Zaburzenia czucia to jeden z częstszych objawów stwierdzanych w przebiegu schorzeń neurologicznych. W zależności od lokalizacji miejsca uszkodzenia występują charakterystyczne zaburzenia czucia.
Spis treści:
Uszkodzenie nerwu obwodowego
W przypadku uszkodzenia nerwu obwodowego charakterystyczne są następujące zaburzenia:
- przeczulica czyli stan, któremu towarzyszy nadmierna wrażliwość oraz nieprzyjemne odczuwanie bodźców,
- niedoczulica polegająca na osłabieniu czucia, w skrócie można określić jako utrata czucia,
- znieczulenie, które odnosi się do osłabienia czucia w określonym obszarze skóry.
Zarówno znieczulenie, przeczulica i niedoczulica mogą pojawić się również w przypadku uszkodzenia ośrodków wyższych (drogi czuciowe, kor ciemieniowa).
Parestezje (dysestezje lub czucie opaczne)
To nieprawidłowe, przykre doznania typu drętwienia, mrowienia, uczucia zmian temperatury. Mogą się pojawić w przebiegu uszkodzenia nerwów obwodowych np. w zespole cieśni nadgarstka, w polineuropatii cukrzycowej. Może dojść również do uszkodzenia ośrodkowego.
Zalicza się tu objaw Lhermitte’a polegający na uczuciu przechodzenia prądu wzdłuż kręgosłupa. Często towarzyszy takim schorzeniom jak stwardnienie rozsiane. Tego typu zaburzenia czuciowe mogą dotyczyć ograniczonych obszarów np. twarzy, ręki lub mogą być połowicze, lub obustronne.
Zazwyczaj sporadyczne parestezje nie mają większego znaczenia klinicznego, natomiast uporczywe, nawracające wymagają przeprowadzenia dokładnej diagnostyki, przede wszystkim po to, aby wykluczyć istnienie niedowładu a nie zaburzeń czucia. `
Kauzalgia
Objawia się jako stały, palący ból. Związany jest z częściowym uszkodzeniem nerwów obwodowych. Występuje duża zmienność do czasu pojawienia się i nasilenia pierwszych objawów choroby. Wywiad najczęściej rozpoczyna się od nagłego, niczym niespowodowanego bólu pojawiającego się w miejscu lub sąsiedztwie częściowo odnerwionej skóry po kilku dniach lub tygodniach od urazu. Ból ten jest często piekący. Z czasem ból może rozprzestrzenić się na całą kończynę. Natężenie bólu może być zmienne w zależności od stopnia podrażnienia – od umiarkowanego do paraliżującego i całkowicie pochłaniającego uwagę. Towarzyszy jej ból wywołany przez bodziec, który w normalnych warunkach nie powoduje bólu np. zimno oraz nadwrażliwość na bodźce bólowe. Dodatkowo mogą pojawić się zaburzenia troficzne skóry. Skóra przyjmuje czerwonawe lub brązowawe zabarwienie, jest gładka, napięta, o połyskującej powierzchni.
Czasem obserwuje się także psychogenne zaburzenia czucia, które nie mają podłoża organicznego. Występują na tle reakcji histerycznej. Charakterystyczne dla nich jest to, że w sposób dowolny obejmują różne okolice skóry. Występują tu najczęściej dwa typy zaburzeń. Pierwsze to znieczulenie połowicze, drugie to znieczulenie typu „skarpetek i rękawiczek” obejmujące skórę rak i stóp. Zaburzenia te występują zwykle nagle, związane zazwyczaj z przeżyciami emocjonalnymi lub sytuacjami stresowymi. Klasyczna diagnostyka nie ma tutaj zastosowania.
