Pamięć

Za pamięć odpowiada centralny układ nerwowy, którego najważniejszym elementem jest mózg. To właśnie tutaj przetwarzane są wszystkie informacje, a dzięki powstającym połączeniom między neuronami tworzona jest pamięć krótkotrwała a z czasem długotrwała. Dzięki integracji różnych elementów mózgu, zapach czy widok obiektu który już widzieliśmy, przywołuje wspomnienia. To właśnie pamięć. Co jednak w sytuacji, gdy pamięć zaczyna szwankować?

Czym są zaniki pamięci?

Zaniki pamięci definiowane są jako spadek umiejętności intelektualnych człowieka, objawiających się brakiem rozpoznawania przedmiotów, osób, sytuacji, nie kojarzeniem faktów. Dotyczy również orientacji, myślenia i osądu. Nikt tak naprawdę nie potrafi powiedzieć, co jest przyczyną pojawiających się zaników pamięci. Lekarze przypuszczają, że na zanik pamięci mają wpływ takie czynniki jak obciążenie genetyczne ale również czynniki środowiskowe. Przypuszcza się, że osoby ćwiczące swój umysł pozostają dłużej sprawne intelektualnie, jednak jeśli są obarczone genetycznie nie unikną pewnych zaburzeń. Najczęstszymi przyczynami zaburzeń pamięci są zaburzenia pojawiające się wraz z wiekiem, czyli tzw. Demencja starcza. Demencja nazywana również niepamięcią starczą często przysparza problemów w rozpoznawaniu osób, definiowaniu przedmiotów. Zaburzenia te, początkowo niewielkie z czasem narastają, mogąc przemienić się w poważną chorobę.

Zaniki pamięci a zaburzenia pamięci

Zaburzenia pamięci można podzielić na krótkotrwałe i długotrwałe. Zaniki pamięci są incydentami, zaś zaburzenia pamięci nie są efektami krótkotrwałymi. Pamięć natychmiastowa trwa około minuty i ma tzw. „ograniczoną pojemność”. Wyróżnia się również pamięć krótkotrwałą o czasie trwania od kilku minut do kilku tygodni oraz pamięć długotrwałą- przechowującą informacje nawet przez całe życie. Co ciekawe, pamięć zaczyna rozwijać się już w życiu płodowym zaś pełną dojrzałość osiąga ok 16 roku życia. Zaburzenia pamięci krótkotrwałej i natychmiastowej powszechnie występuje w demencji starczej. Niestety, na skutek silnego urazu, choroby czy traumatycznego przeżycia nawet młode osoby mogą doświadczyć zaburzeń pamięci, które mogą mieć różny zakres. Jednym z rodzajów jest amnezja, czyli chwilowa niepamięć. Najbardziej drastyczną odmianą jest amnezja całkowita- którą można porównać z całkowitym „wyczyszczeniem” pamięci ze wspomnień. Amnezja całkowita jest zazwyczaj skutkiem silnych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym. Amnezja częściowa pojawia się najczęściej na skutek urazu mózgu np. na skutek stłuczenia. Czas trwania amnezji częściowej jest różny od kilku minut do lat.

Zaburzenia pamięci u 30-to latków

Badania naukowe wykazują, że coraz wyższy odsetek 30-to latków doświadcza problemów z pamięcią. Okazuje się, że wraz ze wzrostem odsetka osób cierpiących na depresję, rośnie liczba osób mających problem z pamięcią. Depresja staje się poważnym problemem wśród 30-40 latków, którzy goniąc za karierą często zapominają o zdrowiu, a wpadając w wir pracy i obowiązków stają się ofiarami depresji. Długotrwała, nie leczona depresja może prowadzić do postępujących zaburzeń, które będą objawiały się stopniowym nie kojarzeniem faktów i zanikiem pamięci.

fot. panthermedia

Jak leczyć zaburzenia pamięci?

Lekarze oceniają, że w przypadku 10% osób, da się odwrócić postępujące otępienie. W przypadku, gdy zaobserwujemy objawy otępienia, niezwłocznie należy udać się na konsultację do neurologa. W przypadku postępującej depresji konieczna może się okazać wizyta u psychiatry. W leczeniu stosuje się pochodne acetylocholiny, rozszerzające naczynia krwionośne mózgu, alkaloidy sporyszu i lecytyna. Dodatkowo, podawane są leki przeciwzakrzepowe.

Gdy atakuje Alzheimer…

Objawy opisane powyżej, mogą być początkami Alzheimera., choroby opisanej już w 1906 roku przez Aloisa Alzheimera. Choroba jest niezwykle podstępna- działa powoli, utrudniając normalne funkcjonowanie. Upośledzeniu ulega pamięć epizodyczna, chory często nie kojarzy, co robił dosłownie przed chwilą. Okazuje się, że wszystkiemu winien beta amyloid, który w pierwszej fazie choroby intensywnie odkłada się w mózgu. W kolejnych fazach następuje silne zwyrodnienie aksonów a w płynie mózgowo rdzeniowym obecne jest białko tau. W kolejnych etapach pojawiają się objawy kliniczne.Należy pamiętać, że u każdego chorego choroba przebiega nieco inaczej. Wraz z jej postępem pojawiać się będą kolejne objawy, które mogą wystąpić wspólnie jak np. splątanie, agresja czy amnezja. Dane WHO wskazują, że odsetek chorych na Alzheimera, którzy przeżywają jeszcze czternaście lat od zdiagnozowania wynosi niewiele ponad 3 %.

Alzheimer jak do tej pory jest chorobą nieuleczalną. Statystyki podają, że na chorobę Alzheimera najczęściej zapadają osoby po 65-tym roku życia, choć mogą zdarzyć się wyjątki. Naukowcy przypuszczają, że do 2050 roku na Alzheimera zachoruje jedna osoba na osiemdziesiąt pięć badanych.

Co robić gdy zaobserwujemy niepokojące objawy?

Przede wszystkim - nie panikuj, jeśli zaobserwujesz u kogoś bliskiego powyższe objawy. Przede wszystkim skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu, który pokieruje Cię do neurologa lub psychiatry.

Leczenie Alzheimera

Jak do tej pory naukowcy nie opracowali panaceum, które skutecznie zniosłoby wszystkie negatywne objawy choroby. Leki farmaceutyczne, oferowane przez różne koncerny dają szansę na niewielkie zmniejszenie najbardziej uciążliwych objawów. Obecnie, na rynku najczęściej stosuje się leki oparte na inhibitorze acetylocholinesterazy, jednak nie zatrzymują one progresji choroby.

Jak usprawnić pamięć chorego?

Dieta i styl życia mają ogromne znaczenie dla wszystkich funkcji naszego organizmu - również dla pamięci. Warto wzbogacić dietę w cynk (ryby, zboża, fasola), bor (orzechy, winogrona, brzoskwinie) a także Beta-karoten. Należy wyeliminować dania tłuste i ciężkostrawne, ponieważ udowodniono, że wywoływana przez nie miażdżyca dodatkowo osłabia pamięć. Zdecydowanie należy wyeliminować alkohol, ponieważ badania naukowe dowodzą, że alkohol niszczy połączenia nerwowe w komórkach budujących korę mózgowa. Ważną rzeczą jest również zapewnienie tzw. Odpowiedniej higieny snu - sen działa regenerująco, to właśnie w czasie snu odtwarzane są połączenia nerwowe. Oczywiście, bardzo ważne jest ćwiczenie pamięci. Najlepszymi sposobami jest rozwiązywanie krzyżówek i czytanie.