Terapie nerwowymi komórkami macierzystymi stają się nadzieją na sprawniejsze funkcjonowanie pacjentów dotkniętych różnymi chorobami o podłożu neurologicznym. Wśród tych chorób wymienia się m.in.: udary mózgu, szerokie uszkodzenia mózgu, chorobę Huntingtona, Alzheimera czy stwardnienie zanikowe boczne (SLA).
Przeprowadzone jak dotąd badania eksperymentalne z komórkami macierzystymi wskazują na ich ogromny potencjał m.in.:w łagodzeniu oraz osłabieniu objawów towarzyszących pacjentowi, opóźnieniu a nawet zahamowaniu procesu rozwojowego wielu chorób o podłożu neurologicznym. Coraz więcej pacjentów decyduje się na tę terapię, zwłaszcza wtedy gdy dostępne środki i zabiegi medyczne zawodzą.
Rola komórek macierzystych w leczeniu wybranych chorób neurologicznych
Przeprowadzone jak dotąd badania, wykazują, że komórki macierzyste, inaczej komórki pnia (stem cells) prezentują:
- zdolność do przekształcania się do różnych rodzajów komórek dojrzałych
- umiejętność do odnawiania swojej puli poprzez nieograniczone podziały
Układ nerwowy ma bardzo skomplikowaną budowę i posiada bardzo ograniczone zdolności do regeneracji uszkodzonych bądź utraconych komórek nerwowych (neuronów) oraz sąsiadujących z nimi tkanek. Jakiekolwiek uszkodzenie/a w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN) a w szczególności te rozległe prowadzą do problemów ze sprawnym funkcjonowaniem pacjenta. W celu poprawy jakości życia chorych po udarze mózgu, po urazach rdzenia kręgowego, przy stwardnieniu zanikowym bocznym, chorobie Parkinsona czy Alzheimera, istnieje możliwość zastosowania nerwowych komórek macierzystych.
Zastosowanie komórek macierzystych w leczeniu wybranych chorób neurologicznych przedstawia się następująco:
- udar niedokrwienny mózgu zaliczany jest do chorób, które w bezpośredni sposób zagrażają zdrowiu i życiu pacjenta. Wielu chorych po przebytym udarze, nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować. Zastosowanie komórek macierzystych w modelu doświadczalnym nie wykazało jakichkolwiek skutków negatywnych po ich przeszczepieniu pacjentowi. Badania na modelach zwierzęcych wykazały, że regularne ich podawanie przyczynia się do poprawy zachowań oraz motoryki. W związku z powyższym konieczne są kolejne badania i obserwacje wśród chorych.
- choroba Parkinsona zaliczana jest do chorób zwyrodnieniowych, w której dochodzi do uszkodzenia neuronów dopaminergicznych jądra ogoniastego i skorupy w nowym prążkowiu. Zastosowanie komórek macierzystych w badaniach eksperymentalnych, wskazało na poprawę objawów ruchowych ale nic poza tym. W chwili obecnej prowadzone są badania na modelu zwierzęcym, które jednoznacznie wskazują na poprawę utraconych przez chorobę funkcji, przy regularnym podawaniu komórek macierzystych.
- stwardnienie zanikowe boczne zaliczane jest do chorób neurorozwojowych i charakteryzuje się uszkodzeniem neuronu ruchowego. Większość badań nad komórkami macierzystymi w tej chorobie przeprowadzanych zostało na gryzoniach (tzw. model transgeniczny), w którym obserwuje się spowolnienie choroby. W przypadku pacjentów, którzy poddali się owej terapii, zauważono dłuższą przeżywalność oraz złagodzenie objawów. Kluczową kwestią są kolejne badania na większych grupach pacjentów w różnym stadium zaawansowania choroby.
Nie ulega wątpliwości, że terapia komórkami macierzystymi budzi ogromne nadzieje dla pacjentów ale także stawia wiele znaków zapytania i wątpliwości.