Choroba Huntingtona jest postępującą chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Przebiega z typowymi zaburzeniami ruchowymi, poznawczym i psychicznymi.
Spis treści:
- Co jest przyczyną choroby Huntingtona?
- Kto może zachorować?
- Kryteria rozpoznania
- Obraz kliniczny
- Młodzieńcza postać choroby Huntingtona
- Leczenie
Jej nazwa pochodzi od nazwiska lekarza, który jako pierwszy opisał ją w 1872 roku. Występuje rzadko, rozpoznawana jest u 1/10 tys. osób.
Co jest przyczyną choroby Huntingtona?
Choroba Huntingtona jest chorobą genetyczną, dziedziczoną w sposób dominujący. Wadliwy gen umieszczony jest na chromosomie czwartym i koduje białko huntingtynę. W wyniku mutacji huntingtyna nie jest odpowiednio metabolizowana i odkłada się w cytoplazmie oraz jądrach komórek nerwowych.
Kto może zachorować?
Choroba zazwyczaj ujawnia się w czwartej lub piątej dekadzie życia. W przypadku postaci młodzieńczej (Westphala) przed 20 rokiem życia. Przebieg jest zwykle powoli postępujący, a średni czas od pojawienia się objawów klinicznych do śmierci to 15-18 lat.
Kryteria rozpoznania
Rozpoznanie kliniczne choroby opiera się na stwierdzeniu typowych objawów, pozytywnym wywiadzie rodzinnym oraz badaniu genetycznym polegającym na wykryciu ekspansji trypletu CAG w genie huntingtyny na chromosomie 4. Do postawienie diagnozy pomocne mogą być badania neuroobrazowe. W przeprowadzonym rezonansie magnetycznym typowy jest zanik głowy jądra ogoniastego, skorupy i gałki bladej.
Choroba Huntingtona, fot. panthermedia
Obraz kliniczny
Wczesne objawy choroby ujawniają się zwykle jako niewielkie zmiany fizykalne, poznawcze i emocjonalne. Charakterystyczna jest obecność ruchów mimowolnych, które początkowo mogą polegać na wykonywaniu gwałtownych, nerwowych gestów. Obserwuje się drżenie rąk i nóg oraz niepokój ruchowy. Chorzy często narzekają na niezgrabność ruchów, zmianę charakteru pisma i trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
Pacjenci we wczesnym stadium mają problem z podejmowaniem decyzji i radzeniem sobie w nowych sytuacjach. Często obserwuje się zmiany osobowości oraz okresowe występowanie apatii, stanów depresyjnych, rozdrażnienia lub pobudzenia.
W miarę rozwoju choroby objawy nasilają się, a początkowe problemy ruchowe przechodzą w wyraźne ruchy mimowolne, takie jak: szarpnięcia i niekontrolowane ruchy głowy, szyi, kończyn górnych i dolnych. Obecność innych zaburzeń ruchowych jest zmienna, często obserwuje się bradykinezę, sztywność, zaburzenia chodu, problemy z połykaniem i mówieniem.
Zaawansowane stadium choroby charakteryzuję się osłabieniem ruchów mimowolnych i zwiększeniem sztywności ciała.. Do częstych objawów tego okresu należą trudności w komunikowaniu się i utrata masy ciała. W tym stadium pacjenci wymagają szczególnej, fachowej opieki.
Młodzieńcza postać choroby Huntingtona
Około 10% przypadków tego neurologicznego schorzenia rozpoznawane jest jako postać młodzieńcza lub dziecięca. Objawy u dzieci i młodzieży różnią się od objawów występujących u pacjentów dorosłych. Chore dzieci mają problem z nadmierną sztywnością i poruszaniem się. Stopniowo narasta także deficyt uwagi i pojawiają się trudności w nauce. Często dodatkowo występują napady padaczkowe i drgawki.
Wcześniejszy początek choroby wiąże się z dominacją sztywności, a sam przebieg będzie zupełnie różny w porównaniu do dorosłych pacjentów.
Postać dziecięca częściej rozwija się u dzieci chorych ojców.
Choroba Huntingtona, fot. panthermedia
Leczenie
Obecnie nie ma sposobu leczenia, który opóźniłby przebieg choroby, a terapia opiera się na łagodzeniu niektórych objawów takich jak depresja, ruchy mimowolne czy stany lękowe, w tym celu zazwyczaj stosowany jest halperidol, tiaprid i neuroleptyki.
Podejmowane są także próby leczenie mającego wpływać na naturalny przebieg choroby. W tym celu podaje się koenzym Q , remacemid i riluzol. Niestety nie powtwierdzono skuteczności działania ani jednego z powyższych leków.
Oprócz farmakoterapii pomocna jest także rehabilitacja ruchowa, logopoedyczna i terapia zajęciowa.