Każdego dnia jest narażony na działanie różnego rodzaju wrogów takich jak bakterie, grzyby, pierwotniaki, wirusy czy robaki pasożytnicze. Nasz układ odpornościowy cały czas musi sobie radzić z różnymi infekcjami. Jego rola jest zatem nieoceniona. Zdarza się jednak tak, że „atakuje” on zdrowe komórki swojego organizmu. Mówimy wtedy o chorobach, których podłożem jest autoagresja. Dlaczego układ immunologiczny atakuje własne komórki? Kiedy mamy do czynienia z chorobami autoimmunologicznymi?
Układ odpornościowy a choroby autoimmunologiczne?
Ciało ludzkie posiada szereg mechanizmów obronnych (immunologicznych) dzięki, którym jest zdolny do walki z wrogami atakującymi nasz organizm. Pomagają mu w tym cytokiny, chemokiny, limfocyty B, przeciwciała, błony śluzowe oraz lizozym. Sposób ich powiązania oraz pełnione przez nich funkcje są bardzo skomplikowane. Ich główną i podstawową funkcja jest zniszczenie bakterii, pasożytów czy wirusów, które wniknęły do naszego organizmu.
Niestety zdarzają się przypadki, że układ immunologiczny nie pracuje prawidłowo i zaczyna niszczyć własne, zdrowe komórki. W takiej sytuacji mamy do czynienia z procesem autoimmunizacji (gdy układ odpornościowy oddziałuje na własne antygeny). U podstaw tego procesu leży wiele chorób, które nazywamy autoimmunizacyjnymi.
Choroby autoimmunizacyjne oraz czynniki prowadzące ich rozwoju
Kiedyś nie wiele wiedziano na temat chorób autoimmunologicznych. Do dziś nie są znane dokładne mechanizmy ich rozwoju czy sposoby leczenia. Wśród najczęściej wymienianych znajdują się między innymi: stwardnienie rozsiane, bielactwo, anemia złośliwa, cukrzyca, choroba Graves Basedowa, zapalenie tarczycy czy reumatoidalne zapalenie stawów. Występują one około trzech razy częściej u kobiet aniżeli u mężczyzn. Cały czas trwają poszukiwania czynników prowadzących do zaburzeń mechanizmu tolerancji, konsekwencja czego są choroby autoimmunologiczne?
Wśród czynników prowadzących do rozwoju chorób z autoagresji coraz częściej wymienia się:
- czynniki zakaźne, gdzie zjawisko to jest wyjaśniane poprzez teorię molekularnej mimikry,
- czynniki (predyspozycję) genetyczną a dokładnie związek pomiędzy cząsteczkami głównego układu zgodności tkankowej (MHC),
- wiek oraz płeć pacjenta,
- zażywane leki, choć mechanizm ich działania nie został poznany,
- niedobory odporności,
- przebyte choroby i inne.
Każdego pacjenta z chorobą autoimmunologiczną należy traktować indywidualnie. Cały czas trwają poszukiwania przyczyn prowadzących do rozwoju chorób o podłożu autoimmunologicznym.
