Jak wspomniano wyżej, marihuana jest środkiem kontrowersyjnym i kontrowersje wzbudza nawet używanie samej nazwy medyczna marihuana.

Niektórzy postulują, że powinno się zastąpić ten termin innym określeniem, takim jak np. „marihuana stosowana do celów terapeutycznych” – zwolennicy takiego rozwiązania argumentują, że określanie marihuany mianem medycznej może sugerować, iż dostępny jest specjalnie wyselekcjonowany, „lekarski” szczep tej rośliny.

Rozterki dotyczą oczywiście nie tylko nazewnictwa, ale i samego stosowania medycznej marihuany.

Zazwyczaj kojarzy się tę roślinę z jej paleniem w celach rekreacyjnych i różnorakimi tego skutkami, począwszy od działania euforyzującego, a skończywszy na ryzyku występowania objawów lękowych czy – szczególnie u osób predysponowanych do ich wystąpienia – pojawienia się u osoby palącej marihuanę objawów psychotycznych.

Prawda, jak to zwykle bywa, jest pośrodku i marihuanę rzeczywiście można wykorzystywać do celów medycznych.

Jak wygląda mechanizm działania medycznej marihuany?

Terapeutyczne stosowanie marihuany nie jest absolutnie żadną nowością – środek wykorzystywano do łagodzenia bólu już nawet cztery tysiące lat temu. Wtedy raczej nie podejrzewano, skąd bierze się takie działanie tej rośliny, obecnie jednak udało się już uzyskać pewne informacje na ten temat.

Marihuana, a dokładniej jej substancje czynne (takie jak m.in. tetrahydrokannabinol – THC) wpływają na różne układy receptorowe ludzkiego organizmu. Wspomina się o ich działaniu na układy:

• GABA-ergiczny,
• noradrenergiczny,
• opioidowy.

Najwięcej jednak uwagi poświęca się zwykle działaniu na receptory kannabinoidowe.

Do wspomnianych wyżej receptorów zalicza się receptory CB₁ oraz CB₂. Pierwsze z nich zlokalizowane są w wielu rejonach ośrodkowego układu nerwowego, co jednak w przypadku medycznej marihuany najważniejsze, ich duże ilości znajdują się również w strukturach odpowiedzialnych za przewodzenie bodźców bólowych.

Receptory CB₂ z kolei umiejscowione są w obrębie narządów wewnętrznych (m.in. w śledzionie) oraz na komórkach układu odpornościowego.

Marihuana medyczna, fot. shutterstock

 

Recepta na medyczną marihuanę wystawiana jest wtedy, gdy opiekujący się pacjentem lekarz uzna, że istnieją wskazania do jej zastosowania.

Najczęściej preparaty zawierające kannabinoidy zalecane są w leczeniu różnego rodzaju bólu – stosuje się je m.in. w:

• medycynie paliatywnej u pacjentów cierpiących na choroby nowotworowe, które przebiegają ze znacznie nasilonymi dolegliwościami bólowymi.
• leczeniu nudności i wymiotów będących następstwem chemioterapii.

Medycyna paliatywna to jednak zdecydowanie niejedyna dziedzina medycyny, gdzie możliwe jest wykorzystanie medycznej marihuany.

Zalecana ona bywa w leczeniu:

• bólu neuropatycznego,
• stwardnienia rozsianego,
• padaczki.

Wspomina się o możliwości stosowania medycznej marihuany w leczeniu chorób oczu, takich jak np. jaskra.

Co ciekawe, preparaty zawierające kannabinoidy bywają również wykorzystywane w psychiatrii, m.in. w leczeniu:

• zaburzeń snu,
• zaburzeń lękowych.

Przeprowadzane są również badania mające na celu określenie efektów jej stosowania w innych grupach pacjentów, m.in. u osób z zaburzeniami neurorozwojowymi (takimi jak ADHD).

Wskazania do stosowania medycznej marihuany to jedno, innym z kolei aspektem jest jej właściwe wykorzystywanie.

Preparaty zawierające THC czy CBD może wypisać w Polsce każdy lekarz, warto jednak korzystać z pomocy tych specjalistów, którzy mają odpowiednie doświadczenie w zastosowaniu medycznej marihuany.

Warto wspomnieć, że środki zawierające marihuanę nie są zalecane w ramach leczenia pierwszego rzutu – zwykle rozważyć ich zastosowanie powinno się wtedy, gdy inne – lepiej przebadane – opcje terapeutyczne zawiodły lub nie pozwoliły uzyskać oczekiwanych efektów.

Doświadczenie w stosowaniu medycznej marihuany jest istotne również z tego względu, że – podobnie jak w przypadku innych metod leczenia – istnieją pewne przeciwwskazania do korzystania z niej.

Rozmowa lekarza z pacjentem, fot.shutterstock

Medyczna marihuana to ogólne określenie grupy preparatów, które różnić się mogą dokładnym składem – dostępne są środki, które:

• mają działanie aktywizujące,
• posiadają efekt odprężający.

Wpływ na to ma m.in. zawartość terpenów, czyli obecnych w marihuanie związków, które modyfikują działanie kannabinoidów.

Tutaj po raz kolejny wyraźnie widoczne staje się to, jak ważne jest korzystanie z opieki specjalistów posiadających odpowiednią wiedzę na temat medycznej marihuany – są oni w stanie zalecić pacjentowi odpowiedni do jego potrzeb preparat.

Podsumowanie

Marihuana prawdopodobnie przez długi jeszcze czas pozostanie substancją wzbudzającą wiele kontrowersji i obaw. W praktyce jednak badania nad możliwością jej stosowania w lecznictwie wciąż trwają i zapewne za pewien czas dostępne staną się informacje na temat zarówno kolejnych to wskazań do jej używania, jak i ogólnego bezpieczeństwa takiej terapii.