Jak podają statystyki - co czwarta osoba cierpi na bóle pleców. Ze schorzeniem zmagają się nie tylko osoby starsze, ale także te w średnim wieku oraz bardzo młode. Do najpopularniejszej przypadłości dotykającej kręgosłup (dolne odcinki kręgosłupa) należy dyskopatia, a zwłaszcza dyskopatia lędźwiowa. Schorzenie jest bolesne, zaliczane do tzw. chorób cywilizacyjnych. W początkowym stadium przypadłość często jest ignorowana, co skutkuje problemami w przyszłości.
Spis treści:
Dyskopatia należy do chorób powszechnych i zachorować na nią może każdy. Często występuje pod postacią przepukliny dysku - prowadzącej do zwyrodnienia kręgosłupa.
Ważne! Leczenie uzależnione jest od czasu trwania przypadłości, nasilenia bólu oraz współistnienia powikłań neurologicznych.
Dyskopatia kręgosłupa
Zasadniczo każda przebyta przepuklina dysku (postać dyskopatii) prowadzi do zwyrodnienia kręgosłupa - dlatego też obie te anomalie zazwyczaj omawiane są razem.
Ważne! W chorobach kręgosłupa często pojawia się proces zwyrodnieniowy dysku w postaci jego odwodnienia (dehydratacji). Skutkiem schorzenia jest zwyrodnienie odcinka kręgosłupa i wystąpienie przewlekłych bóli kręgosłupa oraz tułowia.
Dyskopatię wywołują takie czynniki jak:
- wielogodzinna praca w pozycji siedzącej
- nieprawidłowe podnoszenie ciężarów
- „słabe” włókna kolagenowe (część krążka międzydyskowego)
Dyskopatia jest chorobą przebiegającą z zajęciem lub też uszkodzeniem struktur włókien układu nerwowego. Jest to schorzenie dysku (krążka międzydyskowego). Krążek zbudowany jest z jądra miażdżystego oraz otaczającego go pierścienia włóknistego. Zlokalizowany jest pomiędzy trzonami kręgowymi i pełni funkcję amortyzującą. Dysk utrzymuje kręgi w odpowiednich odstępach, ponadto przejmuje siłę nacisku i rozkłada ją równomiernie (np. podczas siedzenia, chodzenia). Wraz z upływem czasu dochodzi do zmian zwyrodnieniowych dysku - w efekcie następuje utrata elastyczności.
„Zużycie” krążka (dysku) wywołane jest ocieraniem się stawów. Chrząstka stawowa robi się cieńsza, tworzą się na niej rysy oraz nierówności. Pomimo prób organizmu, aby zregenerować ów proces, uszkodzenie stale pogłębia się. W rezultacie, w wyniku przerwania pierścienia włóknistego dochodzi do procesu przemieszczenia jądra miażdżystego (przesunięcie dysku). Powstała w wyniku tego przepuklina może uciskać na rdzeń kręgowy bądź też korzenie kręgowe. Pojawia się ból w okolicy lędźwiowej oraz kończyn dolnych.
Do charakterystycznych objawów świadczących o zaawansowanej dyskopatii zalicza się:
- nagły ból okolicy lędźwiowej, który promieniuje do pośladka, uda, bądź stopy (rwa kulszowa)
- ograniczenie ruchomości kręgosłupa
- drętwienie kończyny dolnej
- bólowe, odruchowe skrzywienie kręgosłupa
Ważne! Ból pleców, który utrzymuje się dłużej niż dwa tygodnie, nawraca bądź jest silny - wymaga konsultacji specjalistycznej u ortopedy.
Dolegliwości dolnego odcinka kręgosłupa, które trwają ponad trzy miesiące, stają się bólem przewlekłym. A ten jest trudniejszy do wyleczenia, jak i efekty leczenia są gorsze. Ból zdecydowanie wpływa na ograniczenie ruchu i przybranie nienaturalnej postawy. Dochodzi do osłabienia mięśni i przeciążeń, co pogłębia zmiany zwyrodnieniowe.
Leczenie dyskopatii, fot. panthermedia
Leczenie
Wybór leczenia następuje po szczegółowych badaniach diagnostycznych (RTG, tomograf komputerowy bądź rezonans magnetyczny). Na dobre wyniki leczenia wpływa odpowiednio wcześnie rozpoczęta terapia - gdy choroba zostaje wykryta wcześnie, wystarcza zmiana trybu życia (m.in. gimnastyka). Ćwiczenia dobierane są przez specjalistę rehabilitacji. Najpierw pacjent uczy się je wykonywać pod okiem fizjoterapeuty, następnie ćwiczy sam w domu. Leczenie wspomagane jest fizykoterapią (poprzez różne bodźce fizyczne poprawie ulega ukrwienie, zmniejsza się napięcie mięśni). W terapii stosuje się także leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalny oraz zmniejszającym napięcie mięśni.
Dawniej, gdy wyżej wymienione sposoby leczenia nie przynosiły zamierzonych skutków, jedynym rozwiązaniem był zabieg chirurgiczny. Obecnie w leczeniu dyskopatii lędźwiowej wykorzystuje się wiele metod, które są mniej inwazyjne niż operacja. Co istotne, zdecydowanie skracają pobyt pacjenta w szpitalu, jak i czas rekonwalescencji.
Dyskoliza ozonowa
Jedną z najnowocześniejszych metod leczenia jest zabieg dyskolizy ozonowej. Terapia jest stosowana w Polsce od niedawna - polega na leczeniu dyskopatii lędźwiowej poprzez wykorzystanie leczniczych właściwości ozonu.
Ważne! Pacjentów kwalifikuje się do zabiegu na podstawie aktualnych badań rezonansem magnetycznym.
Wskazaniem do zabiegu jest utrzymujący się przez ponad miesiąc ból, zlokalizowany w okolicy lędźwiowej (ewentualnie z promieniowaniem do nogi) bez poprawy po leczeniu zachowawczym. Przeciwwskazaniem zaś: wypadnięcie jadra miażdżystego, zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe, ucisk na ruchową część korzenia nerwowego.
Procedura zabiegu - przeprowadzany jest ambulatoryjnie, w znieczuleniu miejscowym i trwa około 30 minut. Pod kontrolą tomografii komputerowej lekarz przez skórę nakłuwa krążek międzykręgowy, następnie wstrzykuje terapeutyczną mieszaninę gazów (tlen i ozon) o właściwościach antyseptycznych i przeciwzapalnych. Działa ona na proteoglikany, które wchodzą w skład jądra miażdżystego krążka, powodując ich utlenienie. Utlenienie receptorów bólu działa przeciwzapalnie. Następuje poprawa mikrokrążenia w naczyniach krwionośnych uciskanych przez dysk, zwiększa się lokalne dotlenienie korzeni nerwowych. Skutkiem jest zmniejszenie napięcia mięśni przykręgosłupowych.
Po zakończonym zabiegu pacjent odpoczywa przez dwie godziny, następnie może wrócić do domu.
Ważne! Dyskoliza ozonowa jest terapią bezpieczną. Prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań jest zbliżone jak przy zastrzyku domięśniowym. Możliwe jest nieznaczne prawdopodobieństwo wystąpienia zakażenia (jest minimalizowane przez zastosowanie pełnej aseptyki podczas całej procedury).
Umiarkowane dolegliwości bądź nieznaczne pogorszenie może utrzymywać się do dwóch tygodni po zabiegu. Całkowity efekt zabiegu powinien być widoczny w ciągu 8 tygodni.
Podsumowanie
Efektem przeprowadzonego zabiegu dyskolizy ozonowej jest:
- całkowite ustąpienie bólu (75 - 80% przypadków)
- ustąpienie objawów zaburzenia czucia, jak mrowienie, drętwienie (70 - 80% przypadków)
- ustąpienie objawów zmniejszenia siły mięśniowej (50 - 60% przypadków)
Ważne! Rezultaty leczenia są zbliżone do metody chirurgicznej discektomii.
Terapia nie grozi pogorszeniem stanu zdrowia pacjenta w przypadku niepowodzenia - po prostu brak jest wtedy poprawy.
Ważne! Zabieg dyskolizy ozonowej nie stanowi przeciwwskazania do leczenia operacyjnego.
W temacie trwałości efektów terapii - u jednych pacjentów utrzymują się one około roku, u innych 2 - 3 lata. Rezultaty są lepsze u tych pacjentów, którzy poddają się również leczeniu rehabilitacyjnemu oraz unikają sytuacji, które szkodzą kręgosłupowi.
