Bóle głowy są jedną z najczęściej występujących dolegliwości. Bardzo często są objawem określonej choroby i nazywa się je wtedy obajawowymi bólami głowy, natomiast ból może być także odrębną jednostką chorobową i stanowić pierwotny ból głowy.
Spis treści:
- Definicja i częstość występowania klasterowych bólów głowy
- Obraz kliniczny klsaterowego bólu głowy
- Okolica i czas trwania epizodu bólowego
- Prowokacja bólu
- Rozpoznanie i leczenie klasterowych bólów głowy
Objawowe bóle głowy są elementem diagnostycznym różnych procesów chorobowych, np. stanów zapalnych, rozrostowych, urazów głowy lub zaburzeń pochodzenia naczyniowego czy zatrucia, dlatego niezwykle ważne jest różnicowanie, czy ból głowy jest objawem towarzyszącym, czy chorobą samą w sobie, której istotą jest właśnie ból o niewyjaśnionej etiologii.
W diagnostyce bólów głowy pod uwagę przede wszystkim należy zabrać jego dynamikę, czyli to czy jego początek jest nagły, czy jest stały, czy też narastający.
Definicja i częstość występowania klasterowych bólów głowy
Klasterowe bóle głowy to postać samoistnych, napadowych bólów głowy o znacznej intensywności, zwykle jednostronnych, często z dodatkowymi objawami autonomicznymi, występujący na przemian z okresami bezbólowymi.
Częstość występowania bólu klasterowego waha się od 0,05 do 0,1% populacji. Wśród członków rodziny pojawia 3-7 razy częściej niż w populacji ogólnej, co wskazuje na udział czynnika genetycznego w etiologii tej choroby.
U płci męskiej zdarza się on nawet czterokotnie częściej, a mediana początku choroby bez względu na płeć przypada na 20-30 rok życia.
Obraz kliniczny klsaterowego bólu głowy
Ataki bólu charakteryzują się:
- jednostronnością pojawiającego się bólu,
- szybko rosnącym nasileniem,
- kłującym lub palącym rodzajem bólu,
- dodatkowymi objawami, takimi jak łzawienie, przekrwienie spojówek, uczuciem zatkania nosa oraz nasilonym poceniem się skóry czoła i twarzy,
- pobudzeniem ruchowym,
- uciskaniem obolałej okolicy.
Okolica i czas trwania epizodu bólowego
Ból zwykle ogranicza się do gałki ocznej, okolicy ciemieniowej,zdarza się, że promieniuje do karku lub ramienia.
Czas trwania napadu to 15 do 180 minut, najczęściej 1,5 godziny. Ataki pojawiają się raz na dwa dni do ośmiu razy na dobę. Zazwyczaj podczas doby występuja 3-4 napady.
Częściej dolegliwości występują podczas snu, nawet w trakcie dnia.
Aby rozpoznać ten rodzaj bólu samoistnego konieczne jest udokumentowanie co najmniej 5 ataków o określonych cechach klinicznych.
U o 80% pacjentów napady występują w postaci tak zwanych klasterów, czyli epizodów bólowych zgrupowanych w czasie od 14 dni do nawet jednego roku.
Najczęściej taki klaster trwa od kilku tygodni do kilkunastu miesięcy, a chory doznaje od 2-3 rzutów w ciągu roku. Okresy bezbólowe trwają około 3 miesięcy.
Prowokacja bólu
Specyficzną cechą klasterowego bólu jest możliwość wywołania napadu. Czynnikami prowokującymi są spożycie alkoholu i sen, także w trakcie dnia.
Rozpoznanie i leczenie klasterowych bólów głowy
Klasterowy ból głowy nie ma tendencji do ustępowania wraz z wiekiem. Rozpoznanie opiera się na wywiadzie zebranym od chorego i ustaleniu charakterystycznego obrazu klinicznego pojawiających się ataków.
Badanie neurologiczne, wykonuje się w okresie remisji i zwykle nie ujawnia się odchyleń od stanu prawidłowego. Aby dokładnie zróżnicować pojawiąjący się ból głowy pomocne może stać się wykonie badań neuroobrazowych takich jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowe, aby w razie niejasności wykluczyć możliwe zaburzenia naczyniowe w mózgowiu lub toczące się procesy rozrostowe.
Leczenie opiera się na zwalczaniu pojedynczego napadu, przerywaniu klasteru oraz terapii profilaktycznej.
